Đau lưng dưới kéo dài có nguy hiểm không? Nguyên nhân và cách điều trị

Nhiều người thường nghĩ rằng đau lưng dưới chỉ là dấu hiệu của mệt mỏi do lao động quá sức và có thể thuyên giảm sau khi nghỉ ngơi. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, cơn đau kéo dài liên tục và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Nguyên nhân gây đau có thể xuất phát từ nhiều bệnh lý nguy hiểm liên quan đến cột sống hoặc các cơ quan xung quanh. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, tình trạng này có thể gây ra những biến chứng khó lường, làm suy giảm khả năng vận động của người bệnh.

Đau lưng dưới là gì?

Đau lưng dưới là tình trạng đau nhức xảy ra tại vùng thắt lưng, có thể liên quan đến hệ thống cơ, dây chằng, đốt sống, đĩa đệm hoặc dây thần kinh. Ngoài ra, một số nguyên nhân ngoài cột sống cũng có thể gây ra triệu chứng đau tại khu vực này. Cường độ cơn đau có thể dao động từ nhẹ, âm ỉ đến dữ dội, tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ tổn thương. Thực tế, nhiều người chỉ tìm đến cơ sở y tế khi cơn đau kéo dài và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày.

Vùng cột sống thắt lưng, hay còn gọi là vùng lưng dưới, bao gồm 5 đốt sống từ L1 đến L5, cùng với hệ thống cơ, dây chằng và gân bao quanh. Bộ phận này không chỉ có nhiệm vụ nâng đỡ cơ thể mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự linh hoạt khi di chuyển. Hệ thống thần kinh tại đây giúp truyền tín hiệu từ não đến chân, hỗ trợ các hoạt động như bước đi, xoay người hay cúi gập. Khi đau lưng dưới xảy ra, những cử động này có thể bị hạn chế, gây khó khăn trong sinh hoạt và công việc hàng ngày.

Phân loại đau lưng dưới

Dựa trên thời gian kéo dài của cơn đau, đau lưng dưới có thể được phân thành ba nhóm chính:

• Đau lưng dưới cấp tính: Khi triệu chứng đau xuất hiện trong thời gian ngắn, thường dưới 6 tuần.
• Đau lưng dưới bán cấp: Khi cơn đau kéo dài từ 6 đến 12 tuần, có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt nếu không được điều trị kịp thời.
• Đau lưng dưới mạn tính: Nếu tình trạng đau kéo dài hơn 12 tuần, người bệnh có nguy cơ suy giảm chức năng vận động và đối mặt với nhiều biến chứng nghiêm trọng.

Việc xác định mức độ đau lưng dưới không chỉ giúp đánh giá tình trạng bệnh mà còn hỗ trợ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, ngăn ngừa nguy cơ tiến triển nặng hơn.

Triệu chứng đau lưng dưới

Triệu chứng đau lưng dưới có thể khác nhau tùy vào nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng và yếu tố khởi phát. Cơn đau có thể xuất hiện đột ngột hoặc âm ỉ tại vùng lưng dưới, xảy ra sau chấn thương, té ngã, ngồi hoặc đứng lâu, mang vác vật nặng, thậm chí ngay cả khi nghỉ ngơi.

Trong nhiều trường hợp, đau lưng dưới không chỉ giới hạn ở vùng thắt lưng mà còn có thể lan xuống mông, đùi và đôi khi đến cẳng chân hoặc bàn chân, gây cảm giác tê bì, ngứa ran hoặc châm chích. Ngoài ra, cơn đau cũng có thể lan sang hai bên cơ cạnh cột sống hoặc ra phía trước bụng, khiến việc chẩn đoán gặp khó khăn.

Thông thường, đau lưng dưới có xu hướng tăng khi vận động mạnh, cúi người, đứng hoặc ngồi quá lâu, và thường xuất hiện nhiều vào ban ngày. Tuy nhiên, nếu cơn đau nghiêm trọng hơn khi nghỉ ngơi, giảm khi vận động khớp, kèm theo tình trạng đau nhiều vào ban đêm gây mất ngủ, rất có thể liên quan đến viêm khớp cột sống.

Một số dấu hiệu nguy hiểm của đau lưng dưới cần được thăm khám y tế ngay lập tức bao gồm:

• Đau lưng kèm theo yếu hoặc liệt hai chân, gây khó khăn trong đi lại.
• Mất kiểm soát tiểu tiện hoặc đại tiện.
• Đau lưng kèm sốt cao, ớn lạnh.
• Đau lưng xuất hiện sau chấn thương hoặc té ngã.

Nhận biết sớm triệu chứng đau lưng dưới và thăm khám kịp thời giúp hạn chế biến chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống và bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Nguyên nhân gây đau lưng dưới

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng đau lưng dưới, có thể được chia thành bốn nhóm chính: nguyên nhân cơ học, viêm nhiễm, ung thư và các yếu tố ngoài cột sống. Trong đó, nguyên nhân cơ học là phổ biến nhất, ảnh hưởng đến nhiều đối tượng, đặc biệt là người có thói quen sinh hoạt không hợp lý.

Thoái hóa cột sống thắt lưng

Thoái hóa cột sống thắt lưng là một bệnh lý mãn tính, xảy ra do quá trình lão hóa của đĩa đệm và đốt sống. Tình trạng này thường gặp ở người lớn tuổi nhưng đang có xu hướng trẻ hóa, đặc biệt ở những người làm việc văn phòng, lao động nặng hoặc duy trì tư thế sai trong thời gian dài.

Thoái hóa cột sống thắt lưng thường gây đau lưng dưới âm ỉ, cơn đau có xu hướng tăng khi vận động, nhất là khi cúi người, mang vác vật nặng hoặc đứng, ngồi quá lâu. Khi bệnh tiến triển nặng, thoái hóa khớp liên mấu có thể gây đau lan xuống mông, đùi, bắp chân, thậm chí bàn chân, kèm theo cảm giác tê bì, châm chích khó chịu.

Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng vận động mà còn làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh. Một số yếu tố làm tăng nguy cơ thoái hóa cột sống thắt lưng và dẫn đến đau lưng dưới bao gồm:

• Tuổi tác cao, quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể.
• Thói quen sinh hoạt không khoa học như ngồi lâu, đứng nhiều hoặc mang vác nặng sai tư thế.
• Tình trạng thừa cân, béo phì, gây áp lực lớn lên cột sống thắt lưng.

Nhận biết sớm các nguyên nhân gây đau lưng dưới giúp người bệnh có hướng phòng ngừa và điều trị hiệu quả, tránh để bệnh tiến triển nghiêm trọng hơn.

Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng – Nguyên nhân phổ biến gây đau lưng dưới

Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến đau lưng dưới. Bệnh xảy ra khi nhân nhầy bên trong đĩa đệm thoát ra ngoài, chèn ép lên rễ thần kinh, gây ra cơn đau dữ dội hoặc âm ỉ kéo dài. Thoát vị đĩa đệm không chỉ gặp ở người cao tuổi do quá trình lão hóa mà còn xuất hiện ngày càng nhiều ở người trẻ do thói quen sinh hoạt chưa hợp lý.

Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh bao gồm:

• Lão hóa tự nhiên: Khi tuổi tác tăng cao, đĩa đệm mất dần độ đàn hồi, dễ bị tổn thương.
• Thói quen sinh hoạt không lành mạnh: Ngồi lâu, làm việc sai tư thế, thường xuyên bưng vác vật nặng.
• Tình trạng thừa cân – béo phì: Làm tăng áp lực lên cột sống thắt lưng, đẩy nhanh quá trình thoái hóa.

Bệnh thường gây đau lưng dưới kéo dài, cơn đau tăng khi vận động như cúi người, mang vác nặng hoặc đứng, ngồi lâu. Ngoài ra, bệnh còn có thể kèm theo các triệu chứng chèn ép rễ thần kinh như:

• Đau lan xuống mông, đùi, bắp chân, thậm chí đến bàn chân.
• Cảm giác tê bì, châm chích hoặc nóng rát vùng chân do ảnh hưởng dây thần kinh tọa.

Trong trường hợp nặng, thoát vị đĩa đệm có thể gây chèn ép tủy sống – một thành phần quan trọng của hệ thần kinh trung ương. Nếu không can thiệp kịp thời, người bệnh có thể gặp phải những biến chứng nguy hiểm như:

• Yếu liệt hai chân, mất khả năng vận động.
• Rối loạn cảm giác ở chân.
• Mất kiểm soát tiểu tiện.

Thoát vị đĩa đệm thường xảy ra tại vị trí L5-S1 (chiếm 55%) và L4-L5 (chiếm 20%). Đây cũng là nguyên nhân hàng đầu gây ra hội chứng đau thần kinh tọa, do dây thần kinh tọa bị chèn ép. Dây thần kinh tọa là dây thần kinh lớn nhất của cơ thể, kéo dài từ thắt lưng xuống chân, nên khi bị tổn thương, người bệnh có thể cảm nhận cơn đau dọc theo đường đi của dây thần kinh, ảnh hưởng đến mông, đùi, bắp chân và bàn chân.

Đáng chú ý, nhiều trường hợp đau thần kinh tọa có thể xuất hiện đột ngột rồi tự biến mất, khiến người bệnh chủ quan. Tuy nhiên, nếu không điều trị sớm, bệnh có thể tiến triển nặng, làm suy giảm chất lượng cuộc sống và tăng nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.

Hẹp ống sống – Nguyên nhân gây đau lưng dưới thường gặp ở người lớn tuổi

Hẹp ống sống là tình trạng thu hẹp không gian trong ống sống, gây chèn ép lên tủy sống và rễ thần kinh. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến đau lưng dưới, thường gặp ở người trên 50 tuổi. Bệnh gây ra cảm giác khó chịu, ảnh hưởng đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Người mắc hẹp ống sống thường gặp các cơn đau lưng dưới, mức độ đau có thể dao động từ âm ỉ đến dữ dội, đặc biệt khi vận động như đi bộ lâu, cúi người hoặc mang vác vật nặng. Một số trường hợp, cơn đau xuất hiện và biến mất nhanh chóng, khiến người bệnh chủ quan.

Ngoài ra, bệnh còn có thể gây chèn ép rễ thần kinh, dẫn đến:

• Cảm giác tê bì, đau rát lan từ vùng mông xuống đùi và chân.
• Giảm cảm giác và yếu cơ ở chân, ảnh hưởng đến khả năng đi lại.
• Đau giảm khi ngồi hoặc cúi người về phía trước, do tư thế này giúp mở rộng không gian trong ống sống, giảm áp lực lên dây thần kinh.

Tình trạng hẹp ống sống thường xuất phát từ những thay đổi thoái hóa ở cột sống, bao gồm:

• Thoái hóa cột sống thắt lưng, gây phì đại khớp liên mấu.
• Thoát vị đĩa đệm, khiến nhân nhầy tràn ra ngoài, chèn ép dây thần kinh.
• Trượt đốt sống, làm mất vững cấu trúc cột sống.
• Phì đại dây chằng vàng, khiến không gian ống sống bị thu hẹp.
• Cong vẹo cột sống, ảnh hưởng đến sự phân bổ lực và không gian trong ống sống.

Việc nhận biết sớm các triệu chứng và nguyên nhân của hẹp ống sống giúp người bệnh có hướng điều trị phù hợp, ngăn ngừa biến chứng và cải thiện tình trạng đau lưng dưới một cách hiệu quả.

Loãng xương và gãy xương do loãng xương 

Loãng xương là tình trạng xương mất đi khối lượng và chất lượng, dẫn đến mật độ xương giảm sút và làm tăng nguy cơ gãy xương ngay cả với chấn thương nhẹ. Đây là một trong những nguyên nhân gây đau lưng dưới, thường gặp ở người lớn tuổi, đặc biệt là phụ nữ sau mãn kinh và những người có chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng.

Một trong những biến chứng nguy hiểm của loãng xương là gãy xẹp đốt sống, có thể xảy ra đột ngột hoặc từ từ, thậm chí không cần có chấn thương mạnh. Đối với người bệnh, đau lưng dưới thường xuất hiện ở phần cột sống thắt lưng, cụ thể là các đốt sống L1 và T12. Cơn đau có thể khởi phát sau một cú ngã nhẹ như té từ ghế hoặc võng, đôi khi cơn đau còn xuất hiện mà không có tác động rõ rệt.

Khi loãng xương tiến triển nặng, nguy cơ gãy xương cũng tăng lên đáng kể. Các vết gãy này có thể gây chèn ép tủy sống, dẫn đến những triệu chứng nghiêm trọng như yếu liệt, mất cảm giác ở hai chân, và rối loạn trong việc đi tiểu và đi tiêu. Tình trạng này đòi hỏi người bệnh phải nhập viện cấp cứu để điều trị kịp thời.

Việc phát hiện sớm loãng xương và kiểm soát các yếu tố nguy cơ có thể giúp giảm thiểu tình trạng đau lưng dưới và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng, giúp bảo vệ sức khỏe cột sống lâu dài.

Đau thắt lưng không đặc hiệu 

Đau thắt lưng không đặc hiệu là tình trạng phổ biến mà nhiều người gặp phải, gây đau lưng dưới nhưng không liên quan đến các bệnh lý nghiêm trọng như thoái hóa cột sống thắt lưng, thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống hay gãy xẹp đốt sống. Thực tế, nguyên nhân chủ yếu gây ra cơn đau này là tình trạng căng cơ ở các cơ cạnh sống, khiến cơ thể bị căng thẳng và đau đớn mà không có dấu hiệu của các bệnh lý khác.

Cơn đau lưng dưới thường xảy ra sau một chấn thương nhẹ hoặc do các động tác lặp đi lặp lại làm ảnh hưởng đến vùng lưng dưới. Đặc biệt, cơn đau có xu hướng âm ỉ và có thể gia tăng khi di chuyển, nhưng lại giảm đi khi nghỉ ngơi. Khi khám vùng cột sống thắt lưng, người bệnh có thể gặp phải tình trạng căng cứng ở cơ cạnh sống, cùng với những điểm đau rõ rệt khi ấn vào khu vực này.

Mặc dù đau lưng dưới do căng cơ không liên quan đến các bệnh lý nghiêm trọng, nhưng nếu không được điều trị kịp thời, cơn đau có thể kéo dài và gây khó khăn trong vận động. Do đó, việc nghỉ ngơi hợp lý, tránh các động tác gắng sức và có thể kết hợp với các bài tập giãn cơ sẽ giúp giảm thiểu tình trạng đau và phục hồi nhanh chóng.

Chấn thương cột sống 

Đau lưng dưới có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó chấn thương cột sống là một yếu tố phổ biến. Các tai nạn trong luyện tập thể thao, di chuyển hàng ngày hoặc các vận động không đúng cách có thể dẫn đến tổn thương ở vùng lưng dưới, gây ra các cơn đau nhức. Những chấn thương này có thể từ nhẹ, như căng cơ, đến nặng, như thoát vị đĩa đệm cột sống hay thậm chí là gãy đốt sống.

Khi cột sống bị chấn thương, có thể xảy ra tình trạng chèn ép lên các dây thần kinh xung quanh, dẫn đến đau lưng dưới và cả đau thần kinh tọa. Nếu tình trạng này nghiêm trọng hơn, nó có thể gây áp lực lên tủy sống, đe dọa đến chức năng vận động và cảm giác, cần can thiệp y tế khẩn cấp.

Ngoài các tổn thương nghiêm trọng, bong gân cũng có thể gây đau lưng dưới. Đây là tình trạng xảy ra khi dây chằng bị căng giãn quá mức do một tác động mạnh, nhưng không gây trật khớp hay gãy xương. Bong gân thường xảy ra khi vận động quá sức hoặc khi người bệnh thực hiện các động tác sai tư thế khi làm việc, chơi thể thao, hoặc thậm chí là những cử động đơn giản như vặn mình. Tình trạng này dễ dẫn đến co thắt cơ lưng, gây đau nhức ở vùng lưng dưới.

Để phòng tránh các chấn thương cột sống gây đau lưng dưới, người bệnh cần chú ý đến việc luyện tập thể thao đúng cách, duy trì tư thế làm việc hợp lý và tránh các động tác mạnh gây căng cơ hoặc bong gân. 

Đau lưng dưới do viêm cột sống dính khớp

Đau lưng dưới có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe, trong đó viêm cột sống dính khớp là một nguyên nhân đáng chú ý. Đây là một bệnh lý tự miễn, đặc trưng bởi tình trạng viêm mãn tính kéo dài, gây đau lưng dưới, đặc biệt là vùng cột sống thắt lưng và khớp cùng chậu. Mặc dù bệnh lý này thường gặp ở nam giới trẻ dưới 45 tuổi, nhưng phụ nữ cũng có thể mắc phải.

Người bệnh viêm cột sống dính khớp thường gặp đau lưng dưới và đau vùng mông kéo dài. Cơn đau thường trở nên dữ dội vào ban đêm, đặc biệt gần sáng, và có xu hướng tăng lên khi người bệnh nghỉ ngơi, nhưng lại giảm khi vận động. Ngoài ra, người bệnh có thể cảm thấy cứng lưng vào buổi sáng, tình trạng này kéo dài hơn 30 phút và ảnh hưởng đến khả năng di chuyển.

Khi bệnh tiến triển, viêm cột sống dính khớp có thể gây ra hiện tượng dính ở cột sống và khớp cùng chậu, làm hạn chế khả năng vận động của người bệnh. Các cử động như cúi, ngửa, nghiêng hoặc xoay có thể gặp khó khăn. Đau lưng dưới do viêm cột sống dính khớp cũng có thể kèm theo các triệu chứng sưng đau ở các khớp ngoại vi như khớp cổ tay, khớp gối, và viêm các điểm bám gân như viêm gân gót hay viêm cân gan chân.

Đau lưng dưới do viêm thân sống đĩa đệm cột sống thắt lưng

Viêm thân sống đĩa đệm cột sống thắt lưng là một tình trạng nghiêm trọng xảy ra khi vi trùng xâm nhập vào các đốt sống hoặc đĩa đệm vùng cột sống thắt lưng, gây viêm nhiễm. Người bệnh thường gặp đau lưng dưới nghiêm trọng, đặc biệt là vào ban đêm hoặc khi nghỉ ngơi. Cơn đau này thường đi kèm với các dấu hiệu nhiễm trùng rõ rệt như sốt cao, cảm giác lạnh run, và mệt mỏi nhiều.

Khi bị viêm thân sống đĩa đệm, người bệnh sẽ có cảm giác đau lưng dưới kèm theo các dấu hiệu viêm nhiễm như sốt và tăng bạch cầu trong máu. Xét nghiệm máu thường ghi nhận tình trạng viêm gia tăng, chứng tỏ cơ thể đang phản ứng với nhiễm trùng. Bệnh lý này thường gặp ở những người đã từng thực hiện thủ thuật ở vùng cột sống hoặc những người có hệ miễn dịch suy yếu, như bệnh nhân tiểu đường, HIV, hoặc những người dùng corticoid kéo dài.

Khi có triệu chứng đau lưng dưới và các dấu hiệu nhiễm trùng như trên, người bệnh cần được nhập viện ngay lập tức. 

Đau lưng dưới do ung thư di căn

Ung thư di căn đến cột sống thắt lưng có thể là một nguyên nhân quan trọng gây ra đau lưng dưới, đặc biệt ở người cao tuổi hoặc những người có tiền sử mắc ung thư. Nếu bệnh nhân có triệu chứng như giảm cân không rõ nguyên nhân và cơn đau không giảm sau một tháng điều trị, chúng ta cần nghĩ đến khả năng ung thư di căn cột sống thắt lưng.

Cơn đau lưng dưới do ung thư di căn thường âm ỉ và kéo dài, đặc biệt là vào ban đêm hoặc khi nghỉ ngơi. Bệnh nhân cũng có thể cảm thấy cơn đau lan xuống mông, đùi, cẳng chân, hoặc thậm chí bàn chân, do chèn ép lên các rễ thần kinh. Những triệu chứng này thường kéo dài và không đáp ứng với các phương pháp điều trị thông thường.

Để xác định nguyên nhân gây đau lưng dưới do ung thư di căn, việc chụp cộng hưởng từ (MRI) cột sống thắt lưng là cần thiết để đánh giá tình trạng và phát hiện sự có mặt của các khối u. Đồng thời, quá trình tầm soát khối u nguyên phát giúp xác định nguồn gốc của ung thư, từ đó xây dựng phác đồ điều trị phù hợp.

Đau lưng dưới do các bệnh lý không liên quan đến xương khớp

Đau lưng dưới có thể là triệu chứng của một số bệnh lý không liên quan trực tiếp đến xương khớp. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến mà bạn cần lưu ý:

Bệnh lý về thận

Các vấn đề liên quan đến thận, chẳng hạn như sỏi thận hoặc sỏi niệu quản, có thể gây ra đau lưng dưới quặn từng cơn. Cơn đau này thường đi kèm với các triệu chứng khác như tiểu lắt nhắt, tiểu đau hoặc tiểu ra máu. Nếu gặp phải những dấu hiệu này, bạn cần tìm kiếm sự can thiệp y tế để xác định nguyên nhân chính xác.

Viêm ruột thừa

Đau lưng dưới kèm theo đau bụng dưới dữ dội, sốt và cảm giác buồn nôn có thể là dấu hiệu của viêm ruột thừa. Cơn đau xảy ra đột ngột và có thể lan ra vùng lưng dưới, khiến việc chẩn đoán trở nên phức tạp hơn.

Viêm tụy

Viêm tụy, khi không được điều trị, có thể gây đau ở vùng thượng vị kèm theo nôn. Tuy nhiên, một số trường hợp viêm tụy cũng có thể gây đau lưng dưới, dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề khác ở vùng cột sống.

Bệnh lý phụ khoa

Ở phụ nữ, đau lưng dưới kết hợp với triệu chứng như kinh nguyệt không đều, chảy máu âm đạo có thể là dấu hiệu của các bệnh lý phụ khoa, ví dụ như viêm âm đạo hoặc viêm cổ tử cung. Nếu gặp phải tình trạng này, thăm khám với bác sĩ phụ khoa là cần thiết để xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời.

Đau lưng dưới có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau. Việc tìm ra nguyên nhân chính xác và điều trị đúng cách sẽ giúp cải thiện tình trạng bệnh và ngăn ngừa các biến chứng không mong muốn.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ đau lưng dưới

Bên cạnh những bệnh lý tiềm ẩn, có nhiều yếu tố khác có thể làm gia tăng nguy cơ đau lưng dưới, bao gồm:

• Tiền sử bệnh lý liên quan: Những người mắc các bệnh lý về cơ xương khớp hoặc gặp vấn đề về cột sống thường có nguy cơ cao hơn bị đau lưng dưới.
• Tính chất công việc: Những người thường xuyên phải nâng, đẩy hoặc kéo các vật nặng, hoặc nhân viên văn phòng ngồi lâu, ngồi sai tư thế trong thời gian dài đều dễ bị đau lưng dưới.
• Lối sống thiếu vận động: Việc ít tham gia vào các hoạt động thể chất cũng có thể khiến cơ lưng suy yếu, từ đó làm tăng nguy cơ đau lưng dưới.
• Phụ nữ trong thai kỳ: Sự thay đổi nội tiết và trọng lượng cơ thể trong quá trình mang thai là nguyên nhân phổ biến dẫn đến đau lưng dưới ở phụ nữ.
• Thói quen hút thuốc: Nicotine có thể làm giảm lưu lượng máu đến cột sống, làm tăng nguy cơ thoái hóa đĩa đệm và gây đau lưng dưới.
• Thừa cân, béo phì: Trọng lượng cơ thể dư thừa tạo áp lực lên cột sống và các cơ xung quanh, từ đó làm tăng nguy cơ đau lưng dưới.
• Căng thẳng và các rối loạn tâm lý: Lo âu, căng thẳng kéo dài hoặc rối loạn tâm trạng có thể khiến các cơ vùng lưng bị căng cứng, làm tăng nguy cơ đau lưng dưới.
• Chấn thương: Tai nạn, té ngã hoặc các va chạm trực tiếp vào vùng lưng có thể gây tổn thương nghiêm trọng, dẫn đến đau lưng dưới kéo dài.
• Yếu tố di truyền: Một số người có thể mang yếu tố di truyền làm tăng khả năng mắc các vấn đề liên quan đến đau lưng dưới.

Biến chứng nguy hiểm của đau lưng dưới

Nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách, đau lưng dưới có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Một trong những biến chứng nguy hiểm nhất là chèn ép tủy sống. Tình trạng này có thể dẫn đến các triệu chứng như yếu hoặc liệt tay chân, giảm khả năng cảm giác, thậm chí mất kiểm soát chức năng tiểu tiện.

Khi gặp phải tình trạng đau lưng dưới kèm theo các triệu chứng bất thường như trên, người bệnh cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán kịp thời. Việc điều trị sớm sẽ giúp hạn chế nguy cơ xảy ra các biến chứng nghiêm trọng. Nếu không được can thiệp đúng lúc, các triệu chứng này có thể tiến triển nặng hơn, thậm chí gây tàn phế vĩnh viễn.

Trong các trường hợp đau lưng dưới cấp tính, nếu không được xử lý đúng cách, bệnh có nguy cơ cao chuyển sang giai đoạn mạn tính. Khi đó, cơn đau không chỉ kéo dài mà còn có xu hướng gia tăng về mức độ, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống, làm tăng tỷ lệ tàn tật và chi phí điều trị.

Việc phát hiện và điều trị muộn không chỉ khiến việc chữa trị trở nên khó khăn hơn mà còn làm tăng nguy cơ xảy ra các biến chứng như teo cơ đùi, cơ cẳng chân. Điều này có thể hạn chế khả năng vận động và, trong những trường hợp nghiêm trọng, dẫn đến liệt.

Các phương pháp chẩn đoán đau lưng dưới

Để xác định chính xác nguyên nhân gây đau lưng dưới, bác sĩ thường sử dụng nhiều phương pháp chẩn đoán khác nhau, từ xét nghiệm máu đến các kỹ thuật hình ảnh tiên tiến. Dưới đây là các phương pháp phổ biến:

• Xét nghiệm máu: Phương pháp này giúp đánh giá tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể, đặc biệt trong các trường hợp nghi ngờ nguyên nhân viêm, nhiễm trùng hoặc ung thư. Bên cạnh đó, nếu nghi ngờ đau lưng dưới liên quan đến ung thư, xét nghiệm máu còn giúp phát hiện tình trạng thiếu máu – một dấu hiệu thường gặp ở người mắc ung thư.
• Chụp X-quang: Đây là phương pháp chẩn đoán ban đầu, giúp phát hiện các bất thường ở cột sống thắt lưng, chẳng hạn như thoái hóa cột sống, gai xương, xơ cứng xương dưới sụn, hay hẹp khoảng gian đốt sống. Ngoài ra, chụp X-quang còn phát hiện tình trạng gãy hoặc trượt đốt sống và đôi khi có thể gợi ý về các bệnh lý như viêm cột sống dính khớp – một nguyên nhân tiềm ẩn của đau lưng dưới.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Đây là phương pháp có độ chính xác cao, giúp đánh giá chi tiết các cấu trúc mô mềm như cơ, dây chằng và đĩa đệm. MRI đặc biệt hữu ích khi nghi ngờ nguyên nhân do nhiễm trùng, ung thư di căn hoặc khi cơn đau lưng dưới kéo dài không đáp ứng với điều trị. Nó cũng được chỉ định trong trường hợp người bệnh có triệu chứng nghiêm trọng như yếu liệt chân hoặc mất kiểm soát tiểu tiện.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT): Phương pháp này cho phép quan sát hình ảnh chi tiết của xương đốt sống từ nhiều góc độ khác nhau. Chụp CT giúp bác sĩ nhanh chóng phát hiện các tổn thương trong cấu trúc xương – một nguyên nhân phổ biến gây đau lưng dưới.
• Đo điện cơ (EMG): EMG được sử dụng để đánh giá hoạt động điện của dây thần kinh và cơ bắp, từ đó phát hiện tình trạng chèn ép dây thần kinh do thoát vị đĩa đệm hoặc hẹp ống sống – hai nguyên nhân thường gặp của đau lưng dưới kéo dài.
• Đo mật độ xương: Trong nhiều trường hợp, đau lưng dưới có thể bắt nguồn từ tình trạng loãng xương. Việc kiểm tra mật độ xương sẽ giúp bác sĩ xác định liệu đây có phải là nguyên nhân chính gây đau hay không.

Phương pháp điều trị đau lưng dưới

Chăm sóc tại nhà

Việc chăm sóc tại nhà nên được áp dụng trong vòng 72 giờ đầu tiên kể từ khi xuất hiện các triệu chứng đau lưng dưới. Nếu sau thời gian này tình trạng không thuyên giảm, người bệnh cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Một số biện pháp tự chăm sóc tại nhà bao gồm:

• Hạn chế vận động mạnh: Tạm ngưng các hoạt động thể chất đòi hỏi sức lực lớn trong vài ngày đầu, nhưng vẫn nên duy trì các hoạt động nhẹ để giữ cho cơ thể linh hoạt. Việc nằm yên trên giường trong thời gian dài có thể khiến tình trạng đau lưng dưới trở nên nghiêm trọng hơn.
• Chườm lạnh: Chườm đá trực tiếp lên vùng lưng đau giúp giảm viêm và đau.
• Sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn: Các loại thuốc như ibuprofen hoặc acetaminophen có thể giúp giảm đau và cải thiện tình trạng viêm tạm thời.
• Tư thế ngủ hợp lý: Người bị đau lưng dưới có thể cảm thấy khó chịu khi nằm ngửa. Hãy thử nằm nghiêng, co đầu gối và đặt một chiếc gối giữa hai chân để giảm áp lực lên cột sống. Nếu nằm ngửa, hãy đặt một chiếc gối hoặc khăn cuộn dưới đùi để giảm đau.
• Tắm nước ấm và massage: Giúp thư giãn cơ và giảm căng cứng vùng cơ lưng dưới.

Nếu các phương pháp trên không mang lại hiệu quả, hãy đến bệnh viện để được bác sĩ tư vấn và điều trị chuyên sâu.

Dùng thuốc

Khi các loại thuốc giảm đau thông thường không đủ hiệu quả, bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc mạnh hơn, bao gồm:

• Thuốc giảm đau chứa tramadol: Ví dụ như Ultracet, thường được sử dụng trong các trường hợp đau dữ dội.
• Thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs): Giúp giảm viêm và cải thiện tình trạng đau lưng dưới.
• Thuốc giảm đau thần kinh: Được sử dụng khi có dấu hiệu chèn ép rễ thần kinh, các loại thuốc như pregabalin hoặc gabapentin thường được kê đơn.
• Thuốc giãn cơ: Ví dụ như eperisone, giúp giảm tình trạng co cứng cơ gây đau.

Trị liệu thần kinh cột sống (Chiropractic)

Chiropractic là một phương pháp điều trị không xâm lấn, tập trung vào việc điều chỉnh các sai lệch của cột sống nhằm phục hồi chức năng vận động và giảm đau một cách tự nhiên. Đây là phương pháp được nhiều chuyên gia khuyên dùng trong việc điều trị các vấn đề về đau lưng dưới do căng cơ, thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống hoặc các rối loạn chức năng khác.

Cơ chế hoạt động của trị liệu Chiropractic:

• Nắn chỉnh cột sống: Bác sĩ sẽ sử dụng tay hoặc các thiết bị chuyên dụng để điều chỉnh những sai lệch ở cột sống, giúp giải phóng áp lực lên dây thần kinh, cải thiện sự cân bằng của cơ thể và giảm cơn đau lưng dưới.
• Giảm chèn ép dây thần kinh: Việc điều chỉnh cột sống giúp giảm thiểu tình trạng chèn ép lên các dây thần kinh, từ đó hạn chế các triệu chứng như đau lan xuống chân, tê bì hoặc yếu cơ.
• Khôi phục chức năng vận động: Phương pháp này giúp cải thiện tính linh hoạt và tăng cường sức mạnh cho hệ cơ – xương – khớp, đặc biệt là ở vùng lưng dưới.

Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu là một phương pháp quan trọng giúp điều trị và ngăn ngừa tái phát đau lưng dưới. Bác sĩ có thể chỉ định các biện pháp như:

• Siêu âm trị liệu, chiếu laser hoặc kích thích điện: Giúp giảm đau và thư giãn cơ bắp.
• Bài tập phục hồi chức năng: Sau khi cơn đau giảm, bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn các bài tập tăng cường cơ lưng và cơ bụng. Thực hiện thường xuyên các bài tập này giúp phòng ngừa nguy cơ đau tái phát.

Liệu pháp nhận thức – hành vi 

Đây là một phương pháp tâm lý giúp kiểm soát các cơn đau lưng dưới mạn tính thông qua việc thay đổi nhận thức và hành vi của người bệnh. Liệu pháp này bao gồm các kỹ thuật thư giãn và hướng dẫn duy trì thái độ tích cực để giảm thiểu cơn đau.

Phẫu thuật

Khi các phương pháp điều trị nội khoa không hiệu quả hoặc bệnh nhân gặp các biến chứng nghiêm trọng như chèn ép tủy sống, phẫu thuật sẽ được cân nhắc. Một số kỹ thuật phẫu thuật thường được áp dụng trong điều trị đau lưng dưới bao gồm:

• Phẫu thuật thoát vị đĩa đệm: Giúp giải phóng áp lực lên các dây thần kinh bị chèn ép.
• Phẫu thuật bơm xi măng vào đốt sống: Được áp dụng trong trường hợp xẹp đốt sống do loãng xương hoặc chấn thương.

Biện pháp phòng ngừa đau lưng dưới hiệu quả

Để giảm thiểu nguy cơ mắc phải đau lưng dưới, bạn có thể áp dụng một số biện pháp phòng ngừa sau:

• Kỹ thuật nâng vật nặng đúng cách: Khi cần nâng đồ vật nặng, hãy đứng với tư thế chân rộng bằng vai để giữ thăng bằng tốt hơn. Thay vì cúi gập cột sống, hãy ngồi xổm xuống bằng cách gập khớp gối và khớp háng, giữ lưng luôn thẳng. Dùng tay di chuyển đồ vật sát cơ thể và căng cơ bụng để hỗ trợ cột sống. Khi đứng dậy, hãy nâng đồ vật từ từ, sử dụng sức từ chân thay vì lưng để giảm áp lực lên vùng lưng dưới.
• Sắp xếp thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý: Tránh làm việc liên tục trong thời gian dài mà không vận động. Đối với dân văn phòng, nên chọn ghế có độ cao phù hợp sao cho hai bàn chân có thể đặt phẳng trên sàn. Mỗi giờ làm việc, hãy đứng lên vận động nhẹ nhàng và thực hiện các bài tập giãn cơ để hạn chế nguy cơ đau lưng dưới.
• Kiểm soát cân nặng: Thừa cân và béo phì là những yếu tố làm tăng áp lực lên cột sống và có thể dẫn đến đau lưng dưới. Vì vậy, hãy duy trì cân nặng ở mức hợp lý bằng cách kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục đều đặn.
• Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Bổ sung đầy đủ các khoáng chất quan trọng như canxi, magie và kali để tăng cường sức khỏe xương khớp, giúp phòng ngừa các vấn đề liên quan đến đau lưng dưới.
• Tập thể dục thường xuyên: Duy trì thói quen vận động ít nhất 30 phút mỗi ngày với cường độ phù hợp. Đừng quên thực hiện các bài tập khởi động nhẹ nhàng trước khi bắt đầu tập luyện để tránh chấn thương và giảm nguy cơ đau lưng dưới.
• Khám sức khỏe định kỳ: Việc kiểm tra sức khỏe tổng quát mỗi 6 tháng giúp phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn liên quan đến cột sống. Phát hiện kịp thời sẽ giúp ngăn chặn đau lưng dưới chuyển biến nghiêm trọng và đảm bảo hiệu quả điều trị tốt hơn.

Optimal365 Chiropractic là trung tâm trị liệu cơ xương khớp và cột sống hàng đầu tại Việt Nam, chuyên cung cấp các giải pháp chăm sóc sức khỏe đau lưng dưới an toàn, bền vững và không xâm lấn. Với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Trị liệu Thần kinh Cột sống hơn 20 năm kinh nghiệm, được đào tạo Chiropractic tại Mỹ, cùng cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện đại, chúng tôi cam kết mang đến phác đồ điều trị cá nhân hóa, hiệu quả cho từng bệnh nhân.

Bên cạnh đó, phương pháp trị liệu Chiropractic tập trung vào việc nắn chỉnh cột sống, giải phóng chèn ép thần kinh và tăng cường chức năng vận động, giúp giảm thiểu cơn đau lưng dưới một cách hiệu quả. Ngoài ra, chúng tôi còn kết hợp Chiropractic và vật lý trị liệu ứng dụng công nghệ cao. Đồng thời chú trọng đến việc tư vấn và hướng dẫn bệnh nhân duy trì sức khỏe lâu dài thông qua các bài tập và chế độ sinh hoạt hợp lý.

>> Xem thêm: Chiropractic là gì? Tất tần tật những điều bạn cần biết về phương pháp này

Với sứ mệnh nâng cao chất lượng cuộc sống cho người Việt, Optimal365 Chiropractic không ngừng nỗ lực trong việc cung cấp dịch vụ trị liệu cơ xương khớp và cột sống uy tín, an toàn và hiệu quả. Để biết thêm thông tin chi tiết về dịch vụ điều trị đau lưng dưới, bạn có thể liên hệ với chúng tôi nhé.