Loader logo

Bàn chân bẹt: Nguyên nhân, tác hại và cách khắc phục hiệu quả

thumbnail
By Optimal365 Chiropractic
14/01/2025
|

Bàn chân bẹt không chỉ ảnh hưởng đến trẻ em mà còn phổ biến ở người lớn, khiến họ gặp khó khăn trong việc đi lại và vận động. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời là rất quan trọng để tránh những biến chứng nghiêm trọng về lâu dài. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin về nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh lý bàn chân bẹt, cùng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả để bảo vệ đôi chân.

Bàn chân bẹt là gì?

Bàn chân bẹt (Flat Feet) là tình trạng lòng bàn chân mất đi độ cong tự nhiên, khiến toàn bộ lòng bàn chân áp sát xuống mặt đất khi đứng hoặc đi lại. Đây là một dạng dị tật bàn chân phổ biến, xuất hiện ở cả trẻ em và người lớn.

BÀN CHÂN BẸT LÀ GÌ

Tình trạng thực tế về bàn chân bẹt

Theo một nghiên cứu công bố trên Journal of Foot and Ankle Research, khoảng 20% dân số thế giới gặp phải vấn đề này ở mức độ từ nhẹ đến nghiêm trọng. Tại Việt Nam, số liệu từ các cơ sở y tế cho thấy tỷ lệ trẻ em mắc bàn chân bẹt đang gia tăng, đặc biệt ở các khu vực đô thị.

Sự khác biệt giữa bàn chân bình thường và bàn chân bẹt

Ở bàn chân bình thường, vòm bàn chân có chức năng hấp thụ lực và duy trì thăng bằng. Tuy nhiên, người bị bàn chân bẹt sẽ gặp khó khăn trong việc phân bổ trọng lượng cơ thể, gây ra nhiều vấn đề về tư thế và vận động.

Dấu hiệu nhận biết bàn chân bẹt

Việc nhận biết sớm dấu hiệu bàn chân bẹt giúp ngăn chặn các biến chứng nghiêm trọng. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến:

  • Đau nhức ở bàn chân và mắt cá chân: Thường xuất hiện khi đứng hoặc di chuyển trong thời gian dài.
  • Nhức mỏi ở chân: Cảm giác nhanh mỏi khi đi bộ hoặc chạy bộ.
  • Dáng đi bất thường: Người mắc bàn chân bẹt thường có dáng đi “lạch bạch,” phần đầu gối hoặc hông dễ bị xoay lệch. Cụ thể, dáng đi hình chữ V; khớp gối xoay trong, hướng vào nhau.

dấu hiệu đau bàn chân bẹt

Cách kiểm tra bàn chân bẹt tại nhà

Một trong những cách đơn giản để kiểm tra xem bạn có bị bàn chân bẹt hay không là thử kiểm tra dấu chân trên nền ướt. Bạn có thể làm theo các bước sau:

Làm ướt bàn chân: Ngâm chân vào nước và sau đó đứng lên một bề mặt có thể để lại dấu vết, như sàn gạch hoặc tấm giấy.

Quan sát dấu chân: Khi bạn đứng lên, nếu dấu chân hiện lên đầy đủ và không có khoảng trống ở lòng bàn chân, đó có thể là dấu hiệu của bàn chân bẹt. Lúc này, toàn bộ lòng bàn chân sẽ tiếp xúc với mặt đất, cho thấy vòm chân không phát triển đầy đủ.

Tuy nhiên, phương pháp này chỉ là một cách đơn giản để nhận biết dấu hiệu ban đầu và không thể chẩn đoán chính xác. Để chắc chắn, bạn nên thăm khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa, nơi các bác sĩ có thể tiến hành các kiểm tra chuyên sâu, như chụp X-quang hoặc sử dụng thiết bị hiện đại để đánh giá tình trạng bàn chân của bạn.

Nguyên nhân gây bàn chân bẹt

Nguyên nhân bẩm sinh

Bàn chân bẹt có thể là một tình trạng bẩm sinh, xuất hiện ngay từ khi trẻ sinh ra. Trong những trường hợp này, vòm bàn chân không phát triển đầy đủ hoặc không hình thành đúng cách trong quá trình phát triển thai kỳ. Khi trẻ mới sinh, vòm bàn chân thường chưa hoàn thiện, và nó sẽ dần dần phát triển khi trẻ lớn lên (phần lớn trẻ sẽ tự hết lúc 6 tuổi). Tuy nhiên, ở một số trẻ, vòm chân không phát triển như bình thường (có bệnh lí như bệnh lỏng đa khớp, hệ thống dây chằng lỏng lẻo), dẫn đến tình trạng bàn chân bẹt.

Nguyên nhân bẩm sinh này có thể liên quan đến các yếu tố di truyền, khi một hoặc cả hai cha mẹ có bàn chân bẹt, khả năng trẻ cũng sẽ mắc phải tình trạng này cao hơn. Mặc dù bàn chân bẹt bẩm sinh không phải lúc nào cũng gây ra vấn đề ngay lập tức, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến các vấn đề về đau chân, khớp, hoặc ảnh hưởng đến dáng đi khi trẻ trưởng thành.

bàn chân bẹt do bẩm sinh

Một số nguyên nhân khác

  • Đi giày dép không phù hợp: Sử dụng giày dép cứng hoặc không hỗ trợ vòm chân lâu dài có thể dẫn đến dị tật. Lưu ý, nên  thói quen đi chân đất, đi dép có đế bằng phẳng.
  • Chấn thương: Gãy xương, bong gân hoặc các chấn thương khác ở bàn chân có thể làm tổn thương cấu trúc bàn chân.
  • Thừa cân: Trọng lượng cơ thể lớn gây áp lực lên bàn chân, dẫn đến biến dạng vòm chân. 

Tác hại của bàn chân bẹt

Đau nhức và hạn chế vận động

Người mắc bàn chân bẹt thường xuyên cảm thấy đau nhức ở bàn chân, mắt cá, bắp chân và đầu gối, đặc biệt khi vận động kéo dài. Điều này xảy ra do vòm chân không ổn định, gây áp lực lên các khớp và cơ, dẫn đến mệt mỏi và hạn chế vận động.

Biến dạng dáng đi và bàn chân

Bàn chân bẹt không chỉ ảnh hưởng đến cảm giác đau đớn mà còn làm thay đổi cấu trúc và tư thế của cơ thể. Vòm chân thấp hoặc không có vòm sẽ khiến cơ thể phải điều chỉnh để duy trì sự cân bằng, dẫn đến việc đi lại không ổn định, bước đi có thể bị lệch hoặc thậm chí có thể gây ra tình trạng đi xiêu vẹo. Những thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến sự thoải mái khi di chuyển mà còn có thể dẫn đến biến dạng ở các khớp của bàn chân và đầu gối theo thời gian. Cụ thể, khớp đầu gối có thể bị lệch, gây ra tình trạng viêm khớp hoặc các vấn đề liên quan đến việc di chuyển bình thường.

Tăng nguy cơ mắc bệnh xương khớp

Cấu trúc bàn chân không được hỗ trợ đúng cách khiến lực tác động lên cơ thể bị phân bổ không đều, điều này làm tăng áp lực lên các khớp xương, đặc biệt là cột sống, hông và đầu gối. Các bệnh lý xương khớp phổ biến ở người mắc bàn chân bẹt bao gồm thoái hóa khớp, thoát vị đĩa đệm, và viêm khớp. Những bệnh lý này có thể gây đau đớn, giảm khả năng vận động và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Cách điều trị bàn chân bẹt hiệu quả

Phương pháp điều trị không phẫu thuật

Sử dụng đế chỉnh hình bàn chân (áp dụng cho trẻ từ 2 đến 7 tuổi)

Đế chỉnh hình là một giải pháp hiệu quả và phổ biến để điều trị bàn chân bẹt. Được thiết kế đặc biệt để tái tạo vòm bàn chân, đế chỉnh hình giúp phân bổ lại áp lực lên bàn chân, từ đó giảm thiểu các cơn đau và mệt mỏi khi đi lại hoặc vận động. Các loại đế chỉnh hình thường được làm từ vật liệu mềm hoặc cứng, tùy vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và nhu cầu của người sử dụng.

Lợi ích: Đế chỉnh hình không chỉ giúp giảm áp lực lên các khớp chân mà còn cải thiện dáng đi, giúp người bệnh có thể đi lại thoải mái hơn. Đây là giải pháp đơn giản và tiết kiệm chi phí, dễ dàng sử dụng trong cuộc sống hàng ngày mà không cần phải can thiệp phẫu thuật.

Bài tập cải thiện cơ bàn chân

Các bài tập là một phần quan trọng trong việc điều trị bàn chân bẹt, giúp tăng cường cơ bàn chân và cải thiện sự linh hoạt của các khớp. Dưới đây là một số bài tập hiệu quả:

Bài tập kéo giãn gót chân

  • Cách thực hiện: Đứng trên mép bậc thang hoặc trên một bề mặt cao, để gót chân thả lỏng ra ngoài. Dùng trọng lực kéo căng gót chân và giữ trong 15-30 giây. Lặp lại 3-5 lần mỗi ngày.
  • Lợi ích: Bài tập này giúp giảm căng thẳng ở cơ bắp chân và gót chân, hỗ trợ việc tạo vòm cho bàn chân, từ đó giảm bớt các triệu chứng của bàn chân bẹt.

Bài tập kéo giãn gót chân

Bài tập với quả bóng nhỏ

  • Cách thực hiện: Lăn một quả bóng nhỏ dưới lòng bàn chân trong khoảng 5-10 phút mỗi ngày. Bạn có thể sử dụng một quả bóng tennis hoặc quả bóng massage chuyên dụng.
  • Lợi ích: Bài tập này giúp kích thích các cơ và mô mềm ở lòng bàn chân, tăng cường cơ bàn chân, cải thiện sự linh hoạt và giảm đau, đặc biệt là ở những khu vực có áp lực lớn như gót chân và vòm bàn chân.

Bài tập với quả bóng nhỏ

Vật lý trị liệu là một phương pháp hỗ trợ hiệu quả trong việc điều trị bàn chân bẹt, tập trung vào việc phục hồi chức năng và cải thiện các yếu tố cơ – xương – khớp liên quan. Thông qua các kỹ thuật trị liệu mô mềm và bài tập chỉnh hình, vật lý trị liệu giúp làm mềm, thư giãn cơ xung quanh bàn chân, kích thích tuần hoàn máu, từ đó giảm đau và nâng cao độ linh hoạt cho người bệnh.

Nhờ áp dụng những kỹ thuật chuyên sâu, vật lý trị liệu không chỉ cải thiện chức năng bàn chân mà còn tăng cường hiệu suất vận động, giúp người bệnh quay lại với các hoạt động thường ngày một cách dễ dàng và thoải mái hơn.

Giảm cân

Đối với những người mắc bàn chân bẹt và có thói quen thừa cân, việc giảm cân là một bước quan trọng trong việc giảm bớt áp lực lên bàn chân và các khớp cơ thể. Khi cơ thể có quá nhiều mỡ thừa, trọng lượng cơ thể sẽ dồn lên đôi chân, gây áp lực lớn lên các khớp và bàn chân, làm tình trạng bàn chân bẹt trở nên nghiêm trọng hơn.

Lợi ích của việc giảm cân: Giảm cân giúp giảm thiểu lực tác động lên các khớp và mô mềm ở bàn chân, từ đó giảm đau và ngăn ngừa các vấn đề về xương khớp khác. Ngoài ra, giảm cân còn cải thiện sức khỏe tổng thể và giúp người bệnh cảm thấy nhẹ nhõm hơn khi di chuyển.

Phẫu thuật điều trị bàn chân bẹt

Phẫu thuật điều trị bàn chân bẹt thường được xem là giải pháp cuối cùng, áp dụng trong những trường hợp nghiêm trọng khi các phương pháp điều trị bảo tồn như sử dụng đế chỉnh hình, bài tập vật lý trị liệu và giảm cân không mang lại hiệu quả hoặc khi bệnh gây ra những biến chứng nghiêm trọng như đau mãn tính, khớp chân bị biến dạng hoặc ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

PHẪU THUẬT ĐIỀU TRỊ BÀN CHÂN BẸT

Một vài lưu ý giúp phòng ngừa bàn chân bẹt

Việc phòng ngừa bàn chân bẹt là yếu tố quan trọng, đặc biệt ở trẻ em. Dưới đây là một số biện pháp hữu hiệu:

Chọn giày dép phù hợp

  • Đối với trẻ em, hãy chọn giày có phần đế mềm, hỗ trợ vòm chân tốt.
  • Người lớn nên sử dụng giày thể thao hoặc giày y khoa khi phải di chuyển lâu.

Khuyến khích trẻ vận động đúng cách

  • Các hoạt động như đi bộ chân trần trên cát, nhảy lò cò, hoặc chạy bộ giúp tăng cường sự phát triển của cơ bàn chân.
  • Tránh để trẻ ngồi tư thế chữ W hoặc đi giày dép không đúng kích cỡ.

Theo dõi sức khỏe bàn chân định kỳ

  • Đưa trẻ đi khám chuyên khoa nếu có dấu hiệu bất thường như dáng đi lệch, đau nhức kéo dài.
  • Với người lớn, khám định kỳ giúp phát hiện sớm và ngăn ngừa biến chứng.

Các câu hỏi thường gặp về bàn chân bẹt

Người bị bàn chân bẹt có nên chạy bộ không?

Người bị bàn chân bẹt vẫn có thể chạy bộ, nhưng cần sử dụng giày chạy chuyên dụng với đế hỗ trợ vòm bàn chân để giảm áp lực lên bàn chân. Nên chạy trên bề mặt mềm như đường đất hoặc cỏ thay vì bê tông để giảm thiểu tác động. Nếu cảm thấy đau, cần dừng lại và tham khảo ý kiến bác sĩ.

Phẫu thuật bàn chân bẹt có nguy hiểm không?

Phẫu thuật bàn chân bẹt thường an toàn khi thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa. Tuy nhiên, đây là lựa chọn cuối cùng khi các phương pháp điều trị không phẫu thuật không hiệu quả. Người bệnh nên thảo luận kỹ với bác sĩ về các rủi ro và lợi ích của phẫu thuật trước khi quyết định.

Đế chỉnh hình bàn chân có cần sử dụng lâu dài không?

Việc sử dụng đế chỉnh hình phụ thuộc vào mức độ bệnh. Với trường hợp nhẹ, có thể chỉ cần dùng trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, với trường hợp nặng, việc sử dụng có thể kéo dài để duy trì vòm bàn chân. Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ để quyết định thời gian sử dụng phù hợp.

Dịch vụ điều trị bàn chân bẹt tại Optimal365 Chiropractic

Quy trình chẩn đoán chuyên sâu

Tại Optimal365 Chiropractic, việc chẩn đoán bệnh bàn chân bẹt được thực hiện thông qua các bước kiểm tra chuyên sâu và sử dụng phương pháp chẩn đoán thích hợp. Đầu tiên, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra lâm sàng, bao gồm đánh giá dáng đi và tư thế cơ thể của bệnh nhân. Tiếp theo, các kỹ thuật như chụp X-quang (nếu cần thiết) hoặc kiểm tra áp lực bàn chân có thể được sử dụng để xác định mức độ nghiêm trọng của bàn chân bẹt. Các thông tin này sẽ giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Quy trình chẩn đoán tại Optimal365 đảm bảo chính xác và khoa học, giúp bệnh nhân nhận được sự chăm sóc tốt nhất.

quy trình chuẩn đoán chuyên sâu

Phương pháp trị liệu an toàn, không xâm lấn

  • Trị liệu Chiropractic nắn chỉnh thần kinh cột sống: Phương pháp Chiropractic tại Optimal365 giúp điều chỉnh và nắn chỉnh các khớp xương, bao gồm cả cấu trúc bàn chân, để cải thiện vòm bàn chân và giảm áp lực lên các khớp. Trị liệu này giúp cân bằng cơ thể, giảm đau và phục hồi chức năng vận động hiệu quả.
  • Trị liệu cơ chuyên sâu: Các kỹ thuật viên sử dụng các động tác trị liệu chuyên biệt để tác động lên các cơ và mô mềm, giúp giảm căng thẳng, tăng cường sức mạnh cơ bàn chân và cải thiện độ linh hoạt. Phương pháp này giúp ổn định các khớp, giảm đau và cải thiện dáng đi, đồng thời nâng cao khả năng vận động cho người mắc bàn chân bẹt, giúp bệnh nhân phục hồi một cách hiệu quả và bền vững.
  • Trị liệu công nghệ cao: Optimal365 sử dụng các phương pháp công nghệ cao như sóng xung kích và laser điều trị mô mềm, giúp giảm đau, tăng cường lưu thông máu và hỗ trợ quá trình hồi phục cơ xương khớp.

TRỊ LIỆU CÔNG NGHỆ CAO

Đội ngũ chuyên gia hàng đầu

Optimal365 Chiropractic tự hào sở hữu một đội ngũ bác sĩ và chuyên gia trị liệu hàng đầu, giàu kinh nghiệm và tận tâm trong việc điều trị các vấn đề về cơ – xương – khớp, bao gồm cả bàn chân bẹt. Các bác sĩ tại Optimal365 Chiropractic đều là những chuyên gia được đào tạo bài bản, có nền tảng vững chắc trong lĩnh vực chẩn đoán và điều trị các bệnh lý về cơ – xương – khớp. 

Đặc biệt, các chuyên gia trị liệu của chúng tôi được huấn luyện chuyên sâu về các phương pháp điều trị không xâm lấn và phục hồi chức năng, giúp mang lại hiệu quả lâu dài cho bệnh nhân. Với sự kết hợp giữa kiến thức chuyên môn và kỹ năng thực tiễn, đội ngũ chuyên gia tại Optimal365 Chiropractic cam kết mang đến giải pháp điều trị tối ưu, giúp khách hàng cải thiện sức khỏe, phục hồi chức năng và duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn.

Xem thêm: Phòng khám cơ xương khớp ở đâu tốt và uy tín tại TP.HCM?

Bạn có thể xem thêm video dưới đây để hiểu hơn về chất lượng dịch vụ điều trị bàn chân bẹt tại Optimal365 Chiropractic:

Kết luận

Bàn chân bẹt không chỉ gây khó chịu trong sinh hoạt mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe toàn thân nếu không được điều trị kịp thời. Việc nhận biết sớm và áp dụng các phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp bạn tránh được những biến chứng không mong muốn.

Nếu bạn hoặc người thân gặp vấn đề về bàn chân bẹt, hãy đến ngay Optimal365 Chiropractic để được thăm khám và tư vấn liệu trình điều trị tốt nhất. Hãy chăm sóc sức khỏe đôi chân từ hôm nay để nâng cao chất lượng cuộc sống!

Nguồn tài liệu tham khảo tại đây:

1. American Orthopaedic Foot & Ankle Society (AOFAS) https://www.aofas.org

2. National Institutes of Health (NIH) https://www.nih.gov/

3. Mayo Clinic https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/abdominal-aortic-aneurysm/diagnosis-treatment/drc-20350693

Đặt lịch hẹn tại Optimal365 để được thăm khám và điều trị kịp thời bởi đội ngũ bác sĩ quốc tế giàu kinh nghiệm!
Gọi đặt lịch