Hội chứng Tennis Elbow (hay còn gọi là hội chứng khuỷu tay tennis, khuỷu tay quần vợt) là tình trạng viêm gân cánh tay xảy ra tại khu vực nối giữa cơ cánh tay và xương khuỷu tay. Triệu chứng đặc trưng của bệnh là cảm giác đau nhức âm ỉ hoặc dữ dội ở mặt ngoài khuỷu tay, đặc biệt khi thực hiện các động tác cầm nắm hoặc nâng đồ vật.
Hội chứng Tennis Elbow là gì?
Hội chứng Tennis Elbow là tình trạng viêm gân cánh tay xảy ra tại phần gân nối liền giữa cơ cánh tay và xương khuỷu tay. Đây là tình trạng phổ biến xảy ra khi cánh tay hoạt động liên tục mà không đúng kỹ thuật hoặc không khởi động kỹ trước khi vận động. Không chỉ gây đau đớn, căn bệnh này còn hạn chế khả năng hoạt động bình thường của khuỷu tay và cánh tay.
Nhóm đối tượng dễ mắc phải hội chứng Tennis Elbow:
- Vận động viên: Người thường xuyên tham gia các môn thể thao quần vợt như: tennis, cầu lông, bóng bàn, pickleball…Không những vậy, tình trạng này còn được tìm thấy ở những người chơi golf, vận động viên vượt rào, bóng rổ.
- Tính chất công việc: Những người làm công việc cần cầm nắm dụng cụ chặt hoặc thực hiện các thao tác tay lặp đi lặp lại, chẳng hạn như thợ ống nước, thợ mộc, đầu bếp, họa sĩ và thợ đan, thường có nguy cơ cao bị Tennis Elbow.
- Tuổi tác: Chứng viêm lồi cầu ngoài xương cánh tay chủ yếu xuất hiện ở người trưởng thành trong độ tuổi 30 – 50.
- Người hút thuốc lá: Hút thuốc làm gân và cơ suy yếu, nhanh lão hóa hơn, làm tăng nguy cơ mắc hội chứng này.
Triệu chứng nhận biết hội chứng Tennis Elbow
Các dấu hiệu cảnh báo người bệnh mắc hội chứng Tennis Elbow gồm:
- Cơn đau nhức âm ỉ hoặc dữ dội quanh vùng khuỷu tay, có thể lan xuống cẳng tay và cổ tay.
- Không thể duỗi thẳng hoặc uốn cong cánh tay, cơn đau thường tăng lên vào ban đêm, khi nghỉ ngơi
- Mức độ đau tăng thêm khi thực hiện động tác gấp duỗi, xoay vặn khuỷu tay hoặc lái xe, xách vật nặng,…
- Sưng đỏ, nóng rát vùng khuỷu tay bị tổn thương
- Sờ vào vùng khuỷu tay bị thương có cảm giác mềm.
- Yếu cơ, khó khăn khi cầm nắm, cử động tay.
Nguyên nhân dẫn đến hội chứng Tennis Elbow
Sử dụng cơ cánh tay với cường độ cao
Việc sử dụng quá mức cơ cánh tay trong các hoạt động như tennis, cầu lông, hoặc các môn thể thao khác có thể gây tổn thương gân ở khuỷu tay. Khi động tác này được lặp lại thường xuyên, gân nối giữa cơ tay và xương khuỷu chịu áp lực lớn, dẫn đến viêm và đau.
Không chỉ trong thể thao, các môn như cử tạ, đấu kiếm, bơi lội, và golf cũng dễ gây tình trạng này nếu tập sai kỹ thuật hoặc quá sức. Ngoài ra, các hoạt động hằng ngày như vặn vít, dùng chuột máy tính, hoặc vẽ tranh cũng có thể gây căng thẳng cho cơ và gân khuỷu tay, tạo điều kiện cho hội chứng Tennis Elbow phát triển.
Yếu tố tuổi tác
Nguy cơ mắc hội chứng Tennis Elbow thường tăng cao ở người từ 30 đến 50 tuổi, khi cơ và gân bắt đầu giảm dần độ linh hoạt và sức mạnh. Quá trình lão hóa tự nhiên làm các mô này trở nên kém đàn hồi hơn, khiến chúng dễ bị tổn thương ngay cả khi thực hiện các hoạt động hàng ngày. Nếu không chú ý duy trì sức khỏe của cơ và gân hoặc thực hiện các động tác đúng cách, nguy cơ này càng cao hơn. Đặc biệt là đối với những người thường xuyên vận động tay nhiều hoặc có công việc đòi hỏi sử dụng cổ tay và khuỷu tay lặp đi lặp lại.
Hút thuốc lá
Thuốc lá có thể kích thích quá trình viêm trong cơ thể, làm cho các gân và mô quanh khuỷu tay dễ bị viêm và đau hơn, đặc biệt dưới áp lực hoặc vận động liên tục. Các chất độc trong thuốc lá làm giảm lượng oxy cung cấp cho cơ và gân, gây suy yếu cấu trúc tế bào và làm chậm quá trình hồi phục. Hút thuốc lá lâu dài không chỉ làm giảm khả năng tái tạo mô mà còn tăng nguy cơ chấn thương mạn tính, khiến các tổn thương dễ tiến triển thành những cơn đau kéo dài và khó điều trị hơn.
Luyện tập không đúng kỹ thuật
Khi luyện tập không đúng kỹ thuật, lặp đi lặp lại các động tác sai, sử dụng sai công cụ, thiết bị thể thao hoặc không thực hiện động tác giãn cơ sau khi tập có thể tạo áp lực không cần thiết lên cơ và gân khuỷu tay. Lâu dần sẽ làm tăng nguy cơ mắc hội chứng Tennis Elbow.
Mức độ nguy hiểm của hội chứng viêm Tennis Elbow
Hội chứng viêm Tennis Elbow có tốc độ tiến triển khá chậm, có thể kéo dài từ vài tháng đến 2 năm. Ban đầu chỉ là cơn đau âm ỉ, xuất hiện không quá nhiều nên người bệnh dễ bỏ qua và chủ quan trong việc khám bệnh. Nếu người bệnh vẫn tiếp tục vận động quá sức, không đúng phương pháp hoặc chăm sóc và chữa trị không đúng cách thì tình trạng bệnh sẽ gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như:
- Viêm gân mãn tính
-
- Dẫn đến tổn thương viêm ở các gân bám vào lồi cầu ngoài của xương cánh tay. Khi tình trạng này không được khắc phục, viêm có thể phát triển thành mãn tính, đặc trưng bởi sự tái phát đau và cứng khớp kéo dài.
- Các tế bào viêm như bạch cầu tiếp tục hoạt động, gây ra sự sản sinh các chất gây viêm như cytokines và dẫn đến hiện tượng sưng tấy, đau nhức. Hơn nữa, các gân có thể bị tổn thương cấu trúc, làm suy giảm khả năng đàn hồi và dẫn đến mất chức năng vận động của khu vực khuỷu tay.
- Tổn thương rễ thần kinh:
-
- Viêm và sưng tấy có thể tạo áp lực lên các dây thần kinh trong khu vực khuỷu tay. Áp lực này có thể làm rối loạn chức năng dẫn truyền thần kinh, từ đó gây ra các triệu chứng như tê bì, ngứa ran hoặc cảm giác yếu ở cánh tay và bàn tay.
- Làm giảm khả năng phối hợp và kiểm soát động tác ở bàn tay. Việc này có thể ảnh hưởng đến khả năng thực hiện các công việc hàng ngày cũng như hiệu suất trong các hoạt động thể thao.
- Suy giảm chức năng vận động: Khi gân tại khu vực khuỷu tay bị viêm và tổn thương, khả năng co duỗi của cánh tay bị ảnh hưởng. Cơn đau và cảm giác không thoải mái có thể khiến người bệnh hạn chế vận động, dẫn đến sự yếu đi của các nhóm cơ.
Cách chẩn đoán hội chứng Tennis Elbow
Để chẩn đoán hội chứng Tennis Elbow, bác sĩ sẽ hỏi thăm các dấu hiệu lâm sàng và chỉ định một số xét nghiệm hình ảnh cận lâm sàng như sau:
Chẩn đoán lâm sàng
Người bệnh được hỏi về các triệu chứng xảy ra, công việc đang làm, có chơi môn thể thao nào không, tiểu sử bệnh lý. Ngoài ra, bác sĩ cũng hướng dẫn bệnh nhân thực hiện các động tác chuyển động khuỷu tay, cổ tay, ngón tay theo các hướng để xác định vị trí đau và mức độ cơn đau.
Chẩn đoán bằng các xét nghiệm
Bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm hình ảnh cận lâm sàng sau đây để đưa ra kết luận chẩn đoán bệnh chính xác hơn:
- Chụp X-quang: Hình ảnh X-quang sẽ thể hiện rõ cấu trúc xương tại khuỷu tay, giúp bác sĩ xác định được tổn thương ở mô mềm hay xương và vị trí tổn thương.
- Chụp MRI: Tái tạo hình ảnh 3D khu vực khớp khuỷu tay hiển thị rõ cấu trúc ổ khớp và các mô mềm xung quanh. Từ đó, bác sĩ sẽ đánh giá được trạng thái hoạt động của chúng, xác định loại tổn thương và vị trí đau.
- Điện cơ (EMG): Là phương pháp đo mức độ phản ứng của cơ khi bị dòng điện kích thích. Kiểm tra này giúp bác sĩ phân biệt được cơn đau khuỷu tay có nguyên nhân do hội chứng khuỷu tay tennis hay bị chèn ép dây thần kinh và xác định số lượng, loại dây thần kinh đang bị tổn thương.
Phương pháp điều trị hội chứng Tennis Elbow
Phương pháp RICE
Để giảm bớt tình trạng sưng viêm, đau khuỷu tay do hội chứng Tennis Elbow, người bệnh có thể áp dụng phương pháp RICE:
- Rest (Nghỉ ngơi): Cần dừng các hoạt động thể thao để khuỷu tay được nghỉ ngơi thư giãn, hạn chế vận động mạnh để không làm tổn thương nghiêm trọng hơn và có thời gian lành lại.
- Ice (Chườm lạnh): Dùng túi chườm lạnh đặt lên khuỷu tay từ 15 – 20 phút, thực hiện 3 lần mỗi ngày. Hơi lạnh từ túi chườm sẽ làm co các mạch máu, giảm lưu thông máu giúp giảm đau, giảm sưng rất hiệu quả. Lưu ý không đặt đá lạnh trực tiếp lên da để tránh bỏng lạnh.
- Compression (băng ép): Dùng băng thun hoặc băng gạc quấn bên ngoài khuỷu tay. Biện pháp này giúp cố định vị trí khớp xương khuỷu tay, giảm chèn ép lên gân cơ giúp giảm đau và phục hồi vết thương tốt hơn.
- Elevation (kê cao): Nên sử dụng dây đeo khuỷu tay để nâng đỡ vùng khuỷu tay và cẳng tay. Điều này có tác dụng làm giảm áp lực dồn lên gân cơ và giảm đau nhức.
Sử dụng thuốc giảm đau
Đối với cơn đau do hội chứng Tennis Elbow, bác sĩ có thể kê các loại thuốc như NSAID (thuốc chống viêm không Steroid), thuốc giảm đau (acetaminophen) để làm giảm nhanh các cơn đau từ nhẹ đến trung bình và các tác động dẫn đến viêm gân, Trong trường hợp bệnh nhân đau nặng hơn hoặc cơn đau cấp tính, bác sĩ có thể chỉ định tiêm steroid.
Lưu ý rằng việc sử dụng thuốc giảm đau phải thực hiện theo đúng hướng dẫn của bác sĩ. Người bệnh không nên tự ý mua thuốc điều trị hoặc lạm dụng thuốc vì có nguy cơ dẫn đến nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng cho dạ dày, gan và thận.
Tiêm dung dịch huyết tương giàu tiểu cầu
Tiêm dung dịch huyết tương giàu tiểu cầu là biện pháp làm giảm sưng viêm, đau nhức cũng như rút ngắn thời gian phục hồi gân và cơ. Với phương pháp chữa hội chứng Tennis Elbow này, bác sĩ sẽ lấy một một lượng máu nhất định từ bệnh nhân, sau đó xử lý tăng tiểu cầu rồi tiêm lại vào cơ thể người bệnh.
Liệu pháp sóng xung kích ngoài cơ thể
Đây là phương pháp dùng sóng âm thanh ở tần số phù hợp chiếu vào vùng khuỷu tay chấn thương để tạo ra những tổn thương siêu nhỏ (microtrauma). Từ đó thúc đẩy quá trình chữa lành mô tự nhiên của cơ thể, giảm đau nhức và cải thiện các triệu chứng nhanh chóng.
Trị liệu thần kinh cột sống kết hợp vật lý trị liệu
Trị liệu thần kinh cột sống – Chiropractic kết hợp vật lý trị liệu hiện đang là phương pháp được đánh giá cao khi điều trị tình trạng hội chứng viêm Tennis Elbow khuỷu tay. Phương pháp Chiropractic có tác dụng giúp giảm đau, cải thiện triệu chứng hiệu quả và an toàn nhờ không dùng thuốc, không phẫu thuật. Thông qua kỹ thuật nắn chỉnh chuyên khoa, bác sĩ sẽ khôi phục cấu trúc xương khớp bị sai lệch quay về vị trí ban đầu, giải phóng các dây thần kinh bị chèn ép, giải quyết tận gốc yếu tố gây đau.
Tại Việt Nam, Optimal365 Chiropractic là đơn vị uy tín hàng đầu trong việc ứng dụng phương pháp này để điều trị các vấn đề về cơ xương khớp, bao gồm hội chứng Tennis Elbow. Sở hữu đội ngũ bác sĩ chuyên khoa chiropractic đến từ Mỹ, với 20 năm kinh nghiệm sẽ đánh giá sức khỏe tổng quát của từng người bệnh và xây dựng phác đồ điều trị hiệu quả, tối ưu nhất cho bệnh nhân. Cam kết Không tiêm – Không thuốc – Không phẫu thuật.
Optimal365 Chiropractic sẽ ứng dụng những kỹ thuật điều trị tiên tiến nhất, để giúp bệnh nhân giảm đau nhanh chóng, tối ưu hóa quá trình phục hồi và cải thiện sức khỏe cơ xương khớp toàn diện. Đội ngũ nhân viên làm việc tận tâm, chuyên nghiệp sẽ đồng hành và tư vấn về chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh, hướng dẫn chi tiết các bài tập phục hồi chức năng phù hợp để khách hàng duy trì sức khỏe lâu dài.
Phẫu thuật khuỷu tay
Đối với trường hợp bệnh nhân mắc hội chứng Tennis Elbow ở giai đoạn nặng hoặc không hiệu quả với các phương pháp điều trị bảo tồn, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện phẫu thuật khuỷu tay. Hiện nay có hai phương pháp phổ biến là phẫu thuật mở hoặc phẫu thuật nội soi, được lựa chọn tùy vào tình trạng bệnh lý của bệnh nhân và các yếu tố liên quan khác.
Biện pháp phòng ngừa hội chứng viêm Tennis Elbow và chấn thương thể thao
Sau đây là một số biện pháp giúp bạn phòng ngừa hội chứng Tennis Elbow nói riêng và các chấn thương thể thao nói chung:
- Khởi động thật kỹ: Vì tennis là môn thể thao đòi hỏi sức bền, di chuyển liên tục nên cần khởi động kỹ để tránh nguy cơ chấn thương dây chằng, căng cơ, trật khớp.
- Học cách cầm vợt: Cầm vợt đúng cách không chỉ giúp ích cho việc ghi điểm mà còn giảm thiểu tình trạng căng cơ tay. Khi phát bóng, bạn nên sử dụng lực từ cánh tay và cơ thể thay vì chỉ dùng tay.
- Giữ phần cán vợt thật khô: Bạn có thể sử dụng bột phấn hoặc khăn khô để lau cán vợt thường xuyên, điều này sẽ tránh tình trạng phồng hoặc rộp ra tay, cũng như giúp bạn giữ vợt chắc chắn hơn.
- Nên tập luyện các bài tập giúp tăng cường sức mạnh, tính linh hoạt cho tay và có chuyên viên hướng dẫn để tránh gây áp lực lên khuỷu tay.
- Học cách di chuyển trên sân: Đối với người mới chơi tennis, bạn nên tìm hiểu kỹ các động tác, kỹ thuật chơi cơ bản như: chạy ngang lưới, chạy đan chân về sau, tăng, giảm dần tốc độ khi giao bóng,…
- Nếu chơi các môn thể thao dùng tay nhiều như tennis, cầu lông thì nên chọn loại vợt có kích thước và trọng lượng phù hợp với tay cầm để hỗ trợ giảm áp lực lên gân, cơ.
- Sử dụng thêm các dụng cụ bảo vệ để giảm sang chấn trong quá trình tập luyện.
- Đối với người bệnh vừa điều trị viêm gân và muốn phục hồi tập luyện thì nên bắt đầu với cường độ nhẹ, sau đó tăng dần để gân, cơ có thời gian thích nghi.
Hội chứng Tennis Elbow là chấn thương rất thường gặp đối với người chơi thể thao hoặc thường xuyên vận động khuỷu tay. Tuy nhiên, loại chấn thương này có thể điều trị và cải thiện nhanh chóng nếu được phát hiện sớm. Chính vì vậy, khi gặp tình trạng đau bất thường ở khuỷu tay, hãy nhanh chóng liên hệ ngay với Optimal365 Chiropractic để được điều trị và can thiệp kịp thời.
Nguồn tài liệu tham khảo tại đây:
1. Jeffrey A. Bauer, Ph.D. and Mark Tillman, Ph.D. (n.d). Tennis elbow: not just for tennis players! https://www.acsm.org/education-resources/trending-topics-resources/resource-library/detail?id=d1565491-dafb-497f-b031-6eb0a74347f1
2. Medical News Today. (October 25, 2017). All you need to know about tennis elbow. https://www.medicalnewstoday.com/articles/175848