Bị đau đỉnh đầu là bệnh gì? Biến chứng và cách phòng ngừa

Đau đỉnh đầu là một loại đau đầu thường gặp, có thể do căng thẳng, mất ngủ hoặc liên quan đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như cao huyết áp hay đột quỵ. Nếu không tìm được nguyên nhân gây bệnh và can thiệp sớm, tình trạng đau đỉnh đầu kéo dài sẽ làm suy kiệt sức khỏe người bệnh, làm giảm hiệu suất lao động, học tập. Bài viết sau đây Optimal365 Chiropractic sẽ giới thiệu về triệu chứng, nguyên nhân gây đau đỉnh đầu và cách phòng ngừa hiệu quả.

1. Đau đỉnh đầu là gì?

Đau đỉnh đầu là tình trạng đau đột ngột, âm ỉ trên đỉnh đầu. Phần lớn mọi người đều bắt gặp loại đau đầu này ít nhất một lần trong đời với nhiều nguyên nhân khác nhau. Cơn đau thường xảy ra trong vài phút nhưng cũng có thể kéo dài dai dẳng hơn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh để lâu ngày có thể tiến triển nặng và dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.

2. Triệu chứng nhận biết bệnh đau đỉnh đầu

Triệu chứng phổ biến nhất của bệnh đau đỉnh đầu là cơn đau nhói như bị vật nặng đè chặt phía trên đỉnh đầu. Một số trường hợp còn kèm theo các triệu chứng như chóng mặt, buồn nôn, đau cổ, đau hàm, nhạy cảm với ánh sáng và tiếng ồn lớn… Có những ca bệnh hiếm gặp hơn liên quan đến bệnh lý nguy hiểm, người bệnh có thể bị chảy máu cam, khó thở hoặc rối loạn lo âu.

Do đó khi đau đỉnh đầu kèm theo những dấu hiệu sau đây thì người bệnh cần nhanh chóng đến gặp bác sĩ để được hỗ trợ kịp thời:

• Đau nhức đỉnh đầu đột ngột, mức độ dữ dội kèm sốt.
• Đau đầu đột ngột kèm theo căng cứng cổ.
• Đau nhức đỉnh đầu kèm triệu chứng co giật.
• Đau nhức đỉnh đầu kèm theo suy giảm khả năng nhận thức, mất ý thức.
• Đau nhức đầu cùng lúc với đau ở tai, mắt.
• Tình trạng đau nhức đỉnh đầu kéo dài liên tục.
• Xuất hiện cảm giác như “tiếng gõ” trong đầu.

3. Nguyên nhân gây ra đau đỉnh đầu

3.1 Đau đỉnh đầu do căng thẳng

Tình trạng chịu áp lực, căng thẳng trong thời gian dài là nguyên nhân phổ biến dẫn đến hiện tượng đau đỉnh đầu, thậm chí là gây đau vùng thái dương hoặc cổ gáy. Người bệnh thường chỉ cảm nhận những cơn đau âm ỉ, không đau nhói. Thời gian đau kéo trong khoảng 30 phút, lâu hơn có thể đến 1 tuần. Tuy nhiên mức độ đau không quá nghiêm trọng và không quá ảnh hưởng đến sinh hoạt bình thường của bệnh nhân.

3.2 Hội chứng Migraine

Hội chứng Migraine, hay còn gọi là đau nửa đầu, là một bệnh lý thần kinh phổ biến gây ra những cơn đau đầu dữ dội, thường xuất hiện ở một bên đầu và có thể lan lên vùng đỉnh đầu. Cơn đau có thể kéo dài từ vài giờ đến 2-3 ngày, kèm theo các triệu chứng như buồn nôn, nôn ói, nhạy cảm với ánh sáng và tiếng ồn.

Những yếu tố kích hoạt chính bao gồm căng thẳng, thay đổi nội tiết tố, và thói quen sinh hoạt không lành mạnh. Nếu không được điều trị kịp thời, hội chứng Migraine có thể tái phát nhiều lần, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, làm giảm khả năng tập trung và năng suất làm việc.

3.3 Đau đầu theo từng cụm

Đau đầu từng cụm là một trong những nguyên nhân dẫn đến đau đỉnh đầu do tính chất lan tỏa của cơn đau. Tình trạng này khởi phát với cơn đau dữ dội tập trung ở vùng quanh hoặc sau hốc mắt, sau đó lan rộng lên vùng trán và đỉnh đầu ở cùng một bên mặt. Đặc biệt, cơn đau có xu hướng lặp lại vào cùng một thời điểm trong ngày, thường vào ban đêm, kéo dài từ 20 phút đến 3 giờ và gây ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và sức khỏe người bệnh.

Ngoài đau đỉnh đầu, đau đầu từng cụm còn đi kèm các triệu chứng đặc trưng như sụp mí mắt, đỏ mắt, chảy nước mắt và nghẹt mũi, khiến tình trạng đau càng trở nên khó chịu và dai dẳng. Mặc dù nguyên nhân chính xác chưa được xác định, nhưng các yếu tố như rối loạn giấc ngủ, tiền sử chấn thương đầu hoặc cổ, lạm dụng rượu bia và thuốc lá có thể làm tăng nguy cơ khởi phát bệnh. Chính vì vậy, đau đầu từng cụm không chỉ gây ảnh hưởng vùng hốc mắt mà còn lan đến đỉnh đầu, trở thành một nguyên nhân gây đau đỉnh đầu nghiêm trọng.

3.4 Đau đỉnh đầu do viêm xoang

Đau đỉnh đầu có thể được gây ra bởi tình trạng viêm nhiễm vùng xoang. Theo đó, người bệnh sẽ cảm thấy đau nhức, khó chịu vùng trán, má, mũi và giữa hai mắt, lan đến đỉnh đầu. Đồng thời có triệu chứng sốt, nghẹt mũi, nếu nặng hơn sẽ bị mất khứu giác. Nếu điều trị viêm xoang tốt thì các triệu chứng đau đầu sẽ dần thuyên giảm.

3.5 Đau đỉnh đầu do kích thích lạnh

Đau đỉnh đầu do kích thích lạnh hay còn gọi là hiện tượng “đông cứng não”, thường xuất hiện do sự tiếp xúc đột ngột của cơ thể với nhiệt độ lạnh như uống nước đá, ăn kem… Điều này sẽ khiến dây thần kinh tam thoa bị kích thích và gây nên cơn đau dữ dội, buốt nhói lên đỉnh đầu trong khoảng vài giây.

3.6 Đau đỉnh đầu do mất ngủ

Tình trạng mất ngủ, thiếu ngủ, ngủ không sâu giấc cũng là nguyên nhân dẫn đến đau tại đỉnh đầu. Khi chất lượng giấc ngủ giảm sút, cơ thể sẽ bị rối loạn sản sinh chất dẫn truyền bao gồm orexin – có tác dụng tạo sự hưng phấn và đóng vai trò quan trọng trong giấc ngủ. Vì vậy, người bệnh sẽ lâm vào vòng luẩn quẩn, đau nhức đỉnh đầu dẫn đến mất ngủ, mất ngủ làm tình trạng đau đầu lặp đi lặp lại và tiến triển nặng hơn.

3.7 Đau đỉnh đầu khi về đêm

Giống như tên gọi, đau đỉnh đầu xảy ra vào ban đêm và khiến người bệnh bị thức giấc. Các cơn đau kéo dài từ 15 phút trở lên, thường lặp lại vào cùng một thời điểm nhất định và gặp nhiều ở nhóm đối tượng trên 50 tuổi.

Hiện nay vẫn chưa rõ nguyên nhân dẫn đến tình trạng này nhưng có thể liên quan đến khả năng kiểm soát cơn đau, cơ chế sản xuất melatonin (loại hormone giúp cơ thể điều chỉnh nhịp sinh học) hoặc giấc ngủ REM (giấc ngủ mơ – giai đoạn giấc ngủ cử động mắt chuyển động nhanh).

3.8 Bị đau dây thần kinh chẩm

Dây thần kinh chẩm là những dây thần kinh dẫn từ cột sống lên đỉnh đầu. Khi chúng bị tổn thương, viêm thường gây ra cơn đau lưng hoặc đau nhức đỉnh đầu. Nguyên nhân chủ yếu là do các chấn thương phía sau đầu, viêm xương khớp chèn ép thần kinh, căng cơ cổ hoặc có khối u ở cổ.

Ngoài ra còn một nguyên nhân ít gặp nhưng vẫn có thể gây ra hiện tượng đau đỉnh đầu như sau:

3.9 Đau đỉnh đầu do phình động mạch não

Cơn đau đầu đột ngột và dữ dội là dấu hiệu phổ biến nhất khi bị phình mạch não, đặc biệt với phình mạch sắp vỡ hoặc đã vỡ. Cơn đau có thể diễn ra ở bất cứ khu vực nào nhưng tập trung nhiều ở thái dương, sau gáy hoặc đỉnh đầu.

Ngoài ra còn kèm theo rối loạn thị giác, buồn nôn và nôn, chóng mặt, đau và cứng cổ, mất thăng bằng. Nếu không được can thiệp y tế kịp thời, người bệnh có thể bị xuất huyết não, mất ý thức, liệt bán thân, thậm chí là tử vong.

3.10 Đau đỉnh đầu do xuất huyết não

Xuất huyết não là tình trạng chảy máu ở trong não, bao gồm xuất huyết màng não hoặc xuất huyết bên trong nhu mô não. Dấu hiệu ban đầu thường là cơn đau đầu đột ngột, sau đó người bệnh có thể mất ý thức hoặc hôn mê, buồn nôn, sảng, co giật.

Nếu để lâu, người bệnh sẽ xuất hiện các dấu hiệu thần kinh khu trú và tiến triển nặng dần gây liệt nửa người, bán manh. Cuối cùng người bệnh bị hôn mê, giãn đồng tử, suy hô hấp, suy tuần hoàn, phù não và chết não.

3.11 Đau đỉnh đầu do huyết áp cao

Triệu chứng tăng huyết áp thông thường sẽ không gây ra đau đầu. Tuy nhiên, đối với trường hợp huyết áp tăng cao một cách đột ngột (từ 180/120mmHg trở lên) có thể xuất hiện cơn đau đỉnh đầu dữ dội, đau kiểu mạch đập, kèm theo tức ngực, khó thở, mắt mờ, chảy máu cam. Lúc này, bệnh nhân cần được can thiệp y tế ngay để hạ huyết áp kịp thời, tránh nguy cơ biến chứng.

3.12 Lạm dụng thuốc giảm đau

Sử dụng quá nhiều thuốc giảm đau không kê đơn hoặc thuốc kê đơn đều có thể dẫn đến tình trạng đau đầu, bao gồm đỉnh đầu. Lúc này, các loại thuốc không còn phát huy tác dụng cắt cơn đau nhanh như mong muốn, khiến người bệnh thường xuyên phải đối mặt với cơn đau đầu dai dẳng, khó chịu.

3.13 Đau đỉnh đầu do hoạt động cường độ cao

Việc thực hiện các hoạt động cường độ cao như tập thể dục hoặc quan hệ tình dục quá mức cũng có thể gây đau đầu. Nguyên nhân là huyết áp tăng nhanh đột ngột, tạo áp lực lên mạch máu não và dẫn đến cơn đau. Ngoài ra, người đau đỉnh đầu còn có thể cảm thấy mắt mờ, khó thở, chóng mặt, buồn nôn, cơ thể hết sức lực.

Do đó, mỗi người cần tập luyện thể thao với mức độ phù hợp, không nên tập gắng sức. Trước khi tập, bạn nên khởi động, giãn cơ thật kỹ, đồng thời chú ý bổ sung nước, protein đầy đủ cho cơ thể trong quá trình luyện tập.

3.14 Đau đỉnh đầu do thiếu máu lên não

Thiếu máu não xảy ra khi lượng hồng cầu lưu thông trong máu bị giảm so với mức bình thường, khiến oxy và chất dinh dưỡng được vận chuyển lên não cũng bị giảm sút và gây ra cơn đau đỉnh đầu.

Người bị đau đỉnh đầu sẽ cảm thấy đau âm ỉ như bị vật nặng đè lên, kèm theo chóng mặt, mất thăng bằng khi thay đổi tư thế (đứng lên, ngồi dậy) đột ngột. Nguyên nhân thiếu máu não có thể do cơ thể thiếu vitamin, thiếu sắt hoặc bệnh lý thalassemia.

4. Những biến chứng nguy hiểm tiềm ẩn do đau đỉnh đầu gây ra

Phần lớn hiện tượng đau đỉnh đầu không quá nghiêm trọng, chủ yếu ảnh hưởng đến tâm trạng của người bệnh, làm giảm khả năng tập trung và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên vẫn có trường hợp đau đỉnh đầu là dấu hiệu cảnh báo những bệnh lý nguy hiểm hơn như tăng huyết áp, thiếu máu lên não, đột quỵ. Những ca bệnh này nếu không can thiệp kịp thời sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng của bệnh nhân.

5. Phương pháp điều trị đau đỉnh đầu

5.1 Điều trị đau đỉnh đầu bằng cách dùng thuốc

Cách chữa đau đỉnh đầu phổ biến là sử dụng các loại thuốc giảm đau không kê đơn (như paracetamol) hoặc thuốc kháng viêm không steroid (NSAID như ibuprofen, aspirin). Trong trường hợp đau đầu nặng hơn, bác sĩ có thể kê đơn nhóm thuốc triptan, đặc biệt với đau đầu migraine. Tuy nhiên, việc sử dụng các loại thuốc này có thể gây tác dụng phụ như kích ứng dạ dày, ảnh hưởng đến thận hoặc tương tác với các loại thuốc khác. Do đó, người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Ngoài ra, thuốc chống trầm cảm ba vòng như amitriptyline được sử dụng khi đau đỉnh đầu liên quan đến đau dây thần kinh chẩm, giúp giảm đau thông qua điều chỉnh chất dẫn truyền thần kinh. Trong trường hợp đau đầu từng cụm, thuốc chẹn kênh canxi như verapamil có tác dụng phòng ngừa và kiểm soát cơn đau do co thắt mạch máu não. Đối với người bị cao huyết áp nghiêm trọng, việc sử dụng thuốc hạ huyết áp như thuốc chẹn beta, ức chế men chuyển hoặc lợi tiểu sẽ giúp ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm như xuất huyết não và đột quỵ. Người bệnh tuyệt đối không tự ý dùng thuốc mà cần thăm khám và điều trị theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

5.2 Phương pháp trị liệu thần kinh cột sống Chiropractic

Đối với trường hợp đau đỉnh đầu do ngồi, nằm sai tư thế hoặc liên quan đến bệnh lý đốt sống cổ thì phương pháp Trị liệu thần kinh cột sống – Nắn chỉnh Chiropractic được đánh giá giải pháp phù hợp. Bác sĩ sẽ điều chỉnh lại các xương khớp bị sai lệch vị trí, giải phóng chèn ép dây thần kinh và giải quyết triệt để nguyên nhân gây đau hiệu quả mà không cần tiêm, không dùng thuốc, không phẫu thuật.

Tại Optimal365 Chiropractic, đội ngũ bác sĩ đến từ Mỹ, là những chuyên gia đầu ngành Chiropractic với hơn 20 năm kinh nghiệm sẽ nghiên cứu tỉ mỉ tình trạng bệnh lý của mỗi bệnh nhân để xây dựng phác đồ điều trị cá nhân hóa phù hợp nhất, giúp người bệnh nhanh chóng phục hồi và cải thiện toàn diện sức khỏe cơ xương khớp.

Ngoài ra, Optimal365 Chiropractic còn trang bị các thiết bị tiên tiến với công nghệ trị liệu hiện đại, đạt chứng nhận tiêu chuẩn Quốc tế nhằm tối ưu hóa quá trình trị liệu cho từng khách hàng. Đội ngũ kỹ thuật viên luôn đồng hành và sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc của khách hàng về chế độ dinh dưỡng hợp lý, bài tập phục hồi chức năng, thói quen sinh hoạt lành mạnh giúp người bệnh duy trì kết quả điều trị lâu dài, ngăn ngừa nguy cơ tái phát.

5.3 Các phương pháp trị liệu khác

Một số phương pháp trị liệu cơn đau đỉnh đầu khác như massage đầu, tắm nước nóng, châm cứu hoặc thay đổi tư thế nằm/làm việc… cũng có tác dụng xoa dịu cơn đau mà không cần dùng thuốc. Tuy nhiên, các cơn đau vẫn có nguy cơ tái phát.

6. Một số biện pháp phòng ngừa đau đỉnh đầu

Để phòng ngừa nguy cơ bị đau nhức đỉnh đầu, bạn có thể thực hiện một số biện pháp đơn giản  sau đây:

• Ngủ đủ giấc: Thiếu ngủ, ngủ không đủ là một trong những tác nhân phổ biến gây đau nhức đỉnh đầu. Do đó, bạn cần sắp xếp lịch sinh hoạt thích hợp để có thể ngủ đủ giấc mỗi đêm (từ 7 – 8 tiếng), bố trí không gian thoải mái để có giấc ngủ ngon và chất lượng nhất.
• Giảm căng thẳng: Tập thể dục điều độ, yoga, thiền, nghe nhạc, vẽ tranh hoặc giành thời gian cho gia đình, bạn bè là những gợi ý giúp bạn thư giãn tinh thần, giảm căng thẳng, mệt mỏi hiệu quả.
• Hạn chế dùng rượu bia, chất kích thích: Rượu bia và các chất kích thích là yếu tố khởi phát cơn đau đầu. Đối với người bệnh đau đỉnh đầu nên cân nhắc giảm tối đa hoặc bỏ hoàn toàn bia rượu để điều trị tốt hơn.
• Tiêu thụ mức caffeine ổn định: Dùng nhiều hoặc ít hơn lượng caffeine thường dùng có thể gây cơn đau đầu. Vì vậy, bạn nên duy trì mức caffeine theo thói quen sử dụng đồ uống có caffeine mà mình vẫn tiêu thụ hàng ngày.

Đau đỉnh đầu không chỉ xuất phát từ căng thẳng hay lối sống thiếu khoa học mà đôi khi còn là dấu hiệu cảnh báo những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Vì vậy, nếu bạn thường xuyên bị đau nhức đỉnh đầu, cường độ đau ngày càng nghiêm trọng dù đã sử dụng thuốc giảm đau thì nên thăm khám bác sĩ sớm để chẩn đoán ra nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả.