Đau dây thần kinh vai gáy khiến các động tác đơn giản như quay đầu hay nâng vật trở nên khó khăn. Giảm chất lượng giấc ngủ và cuộc sống sinh hoạt. Vì vậy khi có các dấu hiệu của bệnh, việc áp dụng phương pháp điều trị đúng cách đóng vai trò then chốt trong việc khắc phục tình trạng bệnh. Nếu không được điều trị kịp thời và chính xác, bệnh có thể tiến triển phức tạp và gây ra những hậu quả nghiêm trọng hơn.
Đau dây thần kinh vai gáy là gì?
Đau dây thần kinh vai gáy (cervical radiculopathy) là một tình trạng bệnh lý thần kinh xảy ra khi một hoặc nhiều rễ thần kinh ở vùng cột sống cổ bị chèn ép hoặc tổn thương, dẫn đến các triệu chứng đau nhức lan tỏa từ cổ xuống vai, cánh tay và lòng bàn tay, gây tê bì, đau âm ỉ kéo dài. Đây là hậu quả của sự chèn ép quá mức lên các rễ thần kinh, khiến cho việc truyền tải tín hiệu thần kinh giữa não và các vùng cơ thể bị gián đoạn. Theo thống kê của tổ chức y khoa Cleveland Clinic, cứ 100.000 người thì có 85 người được chẩn đoán mắc bệnh này mỗi năm.
Nguyên nhân gây ra đau dây thần kinh vai gáy
Thoát vị đĩa đệm cổ
Thoát vị đĩa đệm là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến đau dây thần kinh vai gáy. Đĩa đệm nằm giữa các đốt sống cổ, có chức năng giảm chấn và phân phối lực lên cột sống. Mỗi đĩa đệm bao gồm nhân nhầy ở trung tâm và vòng sợi bao bọc bên ngoài. Khi các tác động gây áp lực lên cột sống quá lớn sẽ khiến lớp bao xơ vòng sợi bị rách, và nhân nhầy thoát ra ngoài và gây ra tình trạng chèn ép lên rễ thần kinh kế cận.
Thoát vị đĩa đệm xảy ra theo cơ chế:
- Thoái hóa đĩa đệm theo thời gian : Các đĩa đệm mất nước và đàn hồi do sự lão hóa tự nhiên, khiến vòng sợi yếu đi và dễ bị rách hơn.
- Tác động đột ngột : Thoát vị cũng có thể là hậu quả của một chấn thương nghiêm trọng hoặc các hoạt động sinh hoạt hằng ngày như nâng vật nặng sai tư thế.
Từ đó, khi nhân nhầy đè nén lên rễ thần kinh, sẽ kích hoạt quá trình viêm cục bộ, gây ra các triệu chứng đau dây thần, tê bì và yếu cơ ở vùng gáy, bả vai, cánh tay.
Thoái hóa đốt sống cổ
Thoái hóa cột sống cổ là quá trình lão hóa tự nhiên của các đốt sống và đĩa đệm. Khi cấu trúc này bị tổn thương, hình thành các gai xương, khi kích thước gai xương phát triển càng lớn sẽ càng làm hẹp diện tích, không gian của các rễ thần kinh, dẫn đến sự chèn ép và tổn thương rễ thần kinh vùng vai gáy, kèm theo đó triệu chứng đau nhức, tê bì.
Cụ thể, thoái hóa cột sống cổ sẽ chèn ép trực tiếp lên các dây thần kinh cổ. Cổ có hệ thống mạch máu phức tạp, liên kết chặt chẽ với nhau. Lúc này, người bệnh sẽ cảm thấy đau nhức, tê mỏi, căng cứng vùng cổ vai gáy ngay cả khi không cử động.
Hẹp ống sống cổ
Là tình trạng thu hẹp không gian bên trong ống sống – nơi chứa tủy sống và các rễ thần kinh – khiến các cấu trúc xương, dây chằng hoặc mô mềm chèn ép vào rễ thần kinh. Bệnh thường xuất hiện ở người trên 50 tuổi và có thể dẫn đến các triệu chứng đau, tê, yếu cơ ở cổ, vai và tay. Hẹp ống sống cổ có thể gây ra các triệu chứng như đau thần kinh, suy giảm vận động ở hai tay, và trong một số trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể mất cảm giác hoặc yếu cơ ở vùng vai và tay, khó cầm nắm đồ vật.
Đau dây thần kinh vai gáy do chấn thương
Chấn thương đột ngột như tai nạn giao thông, ngã mạnh hoặc các cú đánh vào đầu và cổ có thể làm tổn thương đốt sống, dây chằng và cơ xung quanh cột sống cổ. Những chấn thương này có thể gây ra:
- Trật đốt sống : Sự di lệch của một đốt sống khỏi vị trí bình thường của nó, gây áp lực trực tiếp lên các dây thần kinh.
- Tổn thương mô mềm : Các cơ và dây chằng xung quanh cột sống có thể bị căng quá mức, dẫn đến viêm đau và gây áp lực lên các rễ thần kinh.
Gai xương cổ
Các gai xương cổ hay còn được biết đến với tên gọi gai đốt sống cổ, là tình trạng xương phát triển bất thường tại các đốt sống cổ. Chúng có thể chèn ép vào các dây thần kinh và gây ra cảm giác đau nhức, tê bì hoặc cảm giác kim châm ở vùng cổ, vai và gáy.
Các bệnh lý khác
Các vấn đề về sức khỏe tiềm ẩn như viêm nhiễm, dị tật bẩm sinh, vẹo cổ hoặc thậm chí các khối u ác tính cũng có thể gây áp lực lên hệ thống thần kinh vùng vai gáy. Sự chèn ép này thường dẫn đến những cơn đau nhức dai dẳng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hằng ngày của người bệnh.
Dấu hiệu nhận biết đau dây thần kinh vai gáy
Đau lan tỏa: Cơn đau thường bắt đầu từ vùng cổ và lan ra vai, cánh tay, và đôi khi xuống các ngón tay. Đặc điểm của cơn đau là đau nhói, cảm giác nóng rát, hoặc như bị châm chích. Mức độ đau có thể trở nên tồi tệ hơn khi thực hiện các động tác quay đầu, nghiêng cổ, hoặc khi giữ cổ ở một tư thế trong thời gian dài, như khi ngồi làm việc trước máy tính quá lâu.
Tê bì và giảm cảm giác: cảm giác như kiến bò, kim châm thường xuất hiện ở vùng da tương ứng với rễ thần kinh bị tổn thương. Người bệnh có thể cảm thấy tê hoặc mất cảm giác ở vai, cánh tay, hoặc bàn tay, tùy thuộc vào mức độ chèn ép và rễ thần kinh bị ảnh hưởng.
- Ví dụ, khi rễ thần kinh C5 bị tổn thương, tê bì có thể cảm nhận ở phần trên vai và cánh tay. Khi rễ C8 bị ảnh hưởng, tê bì thường xuất hiện ở bàn tay và ngón tay út.
Yếu cơ: Do các dây thần kinh bị tổn thương không thể truyền tải tín hiệu chính xác từ não đến các nhóm cơ, người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc thực hiện các động tác cầm nắm, nâng vật, hoặc giữ các đồ vật.
Đau đầu: Tình trạng đầu này thường bắt đầu từ vùng cổ và lan lên phía sau đầu, đôi khi lan đến vùng trán hoặc mắt. Đây là hậu quả của việc dây thần kinh cổ bị chèn ép, tổn thương kéo dài.
Rối loạn giấc ngủ: Đau dây thần kinh vai gáy thường làm gián đoạn giấc ngủ do cơn đau tăng lên khi nằm hoặc thay đổi tư thế. Người bệnh có thể phải thức dậy nhiều lần trong đêm vì cảm giác đau, tê bì, hoặc khó chịu ở cổ và vai.
Các triệu chứng đi kèm khác: Trong một số trường hợp, khi đau dây thần kinh vai gáy tiến triển nặng, các triệu chứng có thể lan tỏa ra toàn bộ cơ thể, gây cảm giác mất thăng bằng, chóng mặt hoặc buồn nôn. Điều này thường xảy ra khi tủy sống bị chèn ép nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cả các chức năng vận động và cảm giác.
Mức độ nguy hiểm của đau dây thần kinh vai gáy
Trong một số trường hợp, đau vai gáy do chèn ép dây thần kinh có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nguy hiểm từ xương khớp như thoái hóa cột sống cổ, thoát vị đĩa đệm. Người bệnh phải đối mặt với nguy cơ tổn thương thần kinh nghiêm trọng, dẫn đến tê bì tay chân, yếu cơ, thậm chí là liệt.
Người bệnh không nên chủ quan, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên môn để có hướng điều trị phù hợp, nhất là khi tình trạng bệnh lý trở nên nghiêm trọng hoặc kéo dài. Thêm vào đó, việc duy trì tư thế đúng khi làm việc và vận động, cũng như tăng cường sức khỏe cơ bắp có thể giúp phòng ngừa và giảm nguy cơ mắc phải tình trạng này.
Khi nào nên thăm khám bác sĩ khi bị đau dây thần kinh vai gáy?
Hãy luôn theo dõi các triệu chứng đau cổ vai gáy để bảo vệ sức khỏe bản thân. Dưới đây là một số dấu hiệu cần chú ý:
- Các cơn đau nhức không thuyên giảm sau 1 tuần dù đã nghỉ ngơi và điều trị tại nhà.
- Thuốc giảm đau thông thường không còn hiệu quả trong việc làm dịu cơn đau.
- Xuất hiện thêm các triệu chứng như hoa mắt, chóng mặt, ù tai, sốt, tê bì tay chân,…
- Cơn đau xuất hiện ngay cả khi bạn đang nằm nghỉ hoặc không vận động.
Nếu gặp phải một hoặc nhiều triệu chứng trên, hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và tư vấn điều trị kịp thời. Việc chần chừ có thể khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
Các cách điều trị đau dây thần kinh vai gáy
Phương pháp hỗ trợ giảm đau tại nhà
Nếu tình trạng đau dây thần kinh vai gáy chưa quá nghiêm trọng, bạn hoàn toàn có thể tự chăm sóc bản thân tại nhà bằng những cách đơn giản sau:
- Sử dụng gối ngủ hỗ trợ cổ và vai: Gối chuyên dụng giúp giảm áp lực lên các khớp, mang đến giấc ngủ sâu và thoải mái hơn.
- Kết hợp chườm nóng và lạnh: Chườm lạnh ngay khi cơn đau xuất hiện để giảm sưng viêm, sau đó chuyển sang chườm ấm để thư giãn cơ bắp.
- Vận động nhẹ nhàng: Các bài tập đơn giản cho vai gáy sẽ giúp cải thiện độ linh hoạt và giảm đau hiệu quả.
- Massage thư giãn: Một liệu trình massage nhẹ nhàng sẽ giúp giảm căng thẳng cơ bắp và tăng cường lưu thông máu.
- Thay đổi thói quen sinh hoạt: Điều chỉnh tư thế làm việc, nghỉ ngơi đúng cách sẽ giúp bạn giảm thiểu nguy cơ tái phát.
Dùng thuốc giảm đau
Để xoa dịu cơn đau dây thần kinh vai gáy khó chịu, bác sĩ thường kê các loại thuốc giảm đau, chống viêm như corticosteroid, naproxen, ibuprofen. Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý thuốc chỉ là giải pháp tạm thời. Thuốc giảm đau giúp làm dịu cơn đau tức thời nhưng không điều trị tận gốc nguyên nhân gây bệnh.
Ngoài ra, người bệnh tuyệt đối không nên tự ý sử dụng thuốc khi không có hoặc không đúng với chỉ định của bác sĩ. Bên cạnh đó, đối với các bài thuốc dân gian hoặc tập luyện các bài tập hỗ trợ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng.
Phương pháp vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu cũng là một phương pháp điều trị không dùng thuốc và không xâm lấn được tin tưởng trong các vấn đề cơ xương khớp. Người bệnh có thể kết hợp các liệu pháp như nhiệt trị liệu (lạnh hoặc nóng) và các bài tập vật lý nhằm giảm viêm, thư giãn cơ bắp và tăng cường sức mạnh cho vùng vai gáy.
Bên cạnh đó, các bài tập kéo giãn nhẹ nhàng và tập trung vào các nhóm cơ xung quanh còn hỗ trợ phục hồi chức năng lâu dài cho vùng cổ vai.
Phẫu thuật
Phẫu thuật có thể được bác sĩ chỉ định khi các phương pháp điều trị nội khoa không mang lại hiệu quả hoặc khi tình trạng bệnh đã tiến triển nặng. Mục tiêu của phẫu thuật là loại bỏ các yếu tố gây chèn ép dây thần kinh chẳng hạn như đĩa đệm thoát vị hoặc gai xương, giúp giảm đau và phục hồi chức năng cho bệnh nhân. Tuy nhiên, phẫu thuật là biện pháp điều trị xâm lấn và có thể tiềm ẩn những rủi ro nhất định. Do đó, người bệnh cần trao đổi với bác sĩ để đưa ra quyết định.
Trị liệu thần kinh cột sống Chiropractic.
Trị liệu thần kinh cột sống Chiropractic là một phương pháp nắn chỉnh cột sống tự nhiên, giúp giảm đau hiệu quả, cải thiện vận động và nâng cao chất lượng cuộc sống. Đặc biệt, với tình trạng đau thần kinh vai gáy, phương pháp này giúp giảm áp lực lên các dây thần kinh bị chèn ép, làm giảm đau nhức và phục hồi sự linh hoạt của vùng vai gáy. Những thao tác điều chỉnh trong Chiropractic kích thích khả năng tự phục hồi của cơ thể mà không cần dùng thuốc hay phẫu thuật, đảm bảo an toàn và hiệu quả cho người bệnh.
Optimal365 Chiropractic tự hào sở hữu đội ngũ bác sĩ quốc tế đến từ Hoa Kỳ với hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Trị liệu Thần kinh Cột sống (Chiropractic), cùng đội ngũ kỹ thuật viên có chuyên môn cao, đảm bảo chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả cho từng khách hàng. Chúng tôi cam kết mang đến dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng cao và hiệu quả vượt trội.
Optimal365 Chiropractic đặc biệt chú trọng áp dụng các công nghệ tiên tiến và xây dựng phác đồ điều trị cá nhân hóa, giúp đẩy nhanh quá trình hồi phục. Phương pháp điều trị chuyên sâu của chúng tôi mang lại hiệu quả vượt trội, gấp 5 lần. Thông qua kỹ thuật Chiropractic chúng tôi không chỉ giúp cân bằng lại cột sống mà còn giảm đau nhanh chóng và kích hoạt khả năng tự phục hồi tự nhiên của cơ thể, cải thiện rõ rệt tình trạng đau dây thần kinh vai gáy của bạn.
Quy trình chẩn đoán đau dây thần kinh vai gáy tại Optimal365 Chiropractic
Quy trình chẩn đoán và điều trị đau dây thần kinh vai gáy tại Optimal365 Chiropractic được thực hiện theo các bước chuẩn sau:
- Thăm khám và chẩn đoán: Bác sĩ sẽ bắt đầu bằng việc thăm khám lâm sàng để đánh giá tình trạng đau dây thần kinh vai gáy của bệnh nhân. Đồng thời, bác sĩ sẽ phân tích các phim chụp X-quang và các xét nghiệm cần thiết (nếu có) để xác định chính xác nguyên nhân gây ra cơn đau, bao gồm việc phát hiện các dấu hiệu chèn ép thần kinh hoặc tổn thương cấu trúc cột sống.
- Lập phác đồ điều trị: Dựa trên kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ điều trị cá nhân hóa, phù hợp với tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân. Phác đồ điều trị sẽ tập trung vào việc giảm đau dây thần kinh vai gáy, cải thiện khả năng vận động và khôi phục chức năng vùng vai gáy.
- Điều trị bằng phương pháp Chiropractic: Bác sĩ sẽ thực hiện các thao tác Chiropractic, nhằm giải phóng sự chèn ép lên các dây thần kinh, giảm đau nhức và cải thiện khả năng vận động của vùng vai gáy. Phương pháp này giúp lấy lại sự cân bằng cho cột sống và thúc đẩy quá trình tự chữa lành của cơ thể.
- Vật lý trị liệu công nghệ cao: Sử dụng công nghệ điều trị tiên tiến cùng với các phương pháp vật lý trị liệu công nghệ cao, chúng tôi giúp giảm ngay cơn đau và các điểm sưng viêm, đồng thời thúc đẩy quá trình phục hồi cơ xương khớp bị tổn thương nhanh gấp 5 lần so với các phương thức điều trị truyền thống.
- Hướng dẫn phục hồi chức năng: Đội ngũ bác sĩ và kỹ thuật viên của chúng tôi sẽ hướng dẫn bệnh nhân thực hiện các bài tập phục hồi chức năng tại nhà, nhằm tăng cường sức mạnh cơ bắp, cải thiện tính linh hoạt và ngăn ngừa tái phát. Điều này giúp duy trì tối đa hiệu quả đạt được sau điều trị và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Qua bài viết trên, Optimal365 Chiropractic hy vọng bạn đã có cái nhìn sâu hơn về bệnh lý đau dây thần kinh vai gáy . Tình trạng đau này gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và để lại nhiều biến chứng nghiệm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Do đó, khi phát hiện các dấu hiệu bất thường, bạn nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp. Với sự kết hợp giữa các biện pháp y học hiện đại và vật lý trị liệu, cùng với chế độ sinh hoạt khoa học, bạn hoàn toàn có thể giảm đau và phục hồi sự linh hoạt cho vùng vai gáy của mình.
Nguồn tài liệu tham khảo tại đây:
1. VTV. (2018, July 5). Giới văn phòng và nguy cơ thoái hóa đốt sống cổ. VTV. https://vtv.vn/suc-khoe/gioi-van-phong-va-nguy-co-thoai-hoa-dot-song-co-20180705222157666.htm
2. Lifeline. (n.d.). Yoga for seniors. Lifeline. https://www.lifeline.ca/en/resources/yoga-for-seniors/
3. Healthline. (n.d.). Yoga for neck pain. Healthline. https://www.healthline.com/health/yoga-for-neck-pain#yoga
4. BV Nguyễn Tri Phương – Điều trị đau dây thần kinh vai gáy. https://bvnguyentriphuong.com.vn/co-xuong-khop/dieu-tri-dau-day-than-kinh-vai-gay
5. Cleveland Clinic. (n.d.). Cervical Radiculopathy. Cleveland Clinic. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/16799-cervical-radiculopathy-neck-pain
6. Versus Arthritis. (n.d.). Neck pain. Versus Arthritis. https://www.versusarthritis.org/about-arthritis/conditions/neck-pain/
7. NHS. (2023, November 28). Neck pain. NHS. https://www.nhs.uk/conditions/neck-pain-and-stiff-neck/
8. Spine-Health. (n.d.). Physical Therapy for Neck Pain Relief. Spine-Health. https://www.spine-health.com/treatment/physical-therapy/physical-therapy-neck-pain-relief
9. Alleviate Pain Clinic. (n.d.). Exploring the 7 Key Causes of Neck and Shoulder Pain: Symptoms and Diagnosis. Alleviate Pain Clinic. https://www.alleviatepainclinic.com/blog/exploring-the-7-key-causes-of-neck-and-shoulder-pain-symptoms-and-diagnosis