Đau đầu sau gáy là gì? Nguyên nhân và Cách điều trị

Đau đầu sau gáy có thể xảy ra với mọi độ tuổi, giới tính, mọi thời điểm khác nhau, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người bệnh. Sự căng thẳng kéo dài của các nhóm cơ cổ – vai gáy cùng với việc lưu thông tuần hoàn máu đến não không ổn định có thể gây ra các cơn đau đầu nghiêm trọng và kéo dài, ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng nhận thức và chất lượng cuộc sống. Bài viết này, Optimal365 Chiropractic sẽ đi sâu vào việc phân tích nguyên nhân, cơ chế sinh bệnh của đau đầu sau gáy và các phương pháp điều trị phù hợp để mang lại hiệu quả lâu dài, đảm bảo an toàn và nâng cao sức khỏe tổng thể cho người bệnh.

1. Đau đầu say gáy là dấu hiệu của bệnh gì?

1.1 Đau đầu sau gáy là gì

Đau đầu sau gáy là tình trạng đau tập trung chủ yếu ở vùng gáy và phía sau đầu, thường lan rộng ra các khu vực xung quanh như thái dương, trán và đôi khi là mặt. Cơn đau có thể âm ỉ kéo dài hoặc xuất hiện dữ dội theo từng đợt. Người bệnh thường cảm nhận được sự căng cứng, co giật ở vùng gáy, khiến việc quay cổ hoặc nghiêng đầu trở nên khó khăn và gây cảm giác mệt mỏi.

Ngoài ra, nhiều người có thể gặp phải các triệu chứng đi kèm như buồn nôn, chóng mặt, rối loạn giấc ngủ và nhạy cảm với ánh sáng. Tần suất và mức độ cơn đau có thể khác nhau tùy thuộc vào cơ địa của từng bệnh nhân.

1.2 Những bệnh lý liên quan đến đau đầu sau gáy

Đau đầu sau gáy có thể là biểu hiện của một số bệnh lý nghiêm trọng cần được chú ý. Dưới đây là những bệnh lý thường gặp liên quan đến tình trạng này:

• Cao huyết áp: Tăng huyết áp gây áp lực lớn lên mạch máu não, tạo cảm giác đau nặng ở sau gáy và hai bên đầu, đôi khi đi kèm chóng mặt và cảm giác bị bó chặt quanh đầu.
• Hội chứng tăng áp lực sọ: Các bệnh lý như khối u não, viêm não hoặc chấn thương sọ não làm tăng áp lực trong hộp sọ, dẫn đến đau đầu dữ dội kèm nôn mửa, rối loạn ý thức và các triệu chứng thần kinh khác.
• Viêm màng não, xuất huyết dưới nhện: Đây là những tình trạng cực kỳ nguy hiểm, gây đau nhức vùng gáy, cứng cổ, sốt cao và nôn ói, có thể đe dọa tính mạng nếu không điều trị kịp thời.
• Bệnh lý hố sau: Các vấn đề ở hố sau não như u não hoặc rối loạn lưu thông dịch não tủy có thể gây đau đầu kéo dài, ảnh hưởng đến tiểu não, dẫn đến mất thăng bằng, yếu cơ và rối loạn chức năng thần kinh.

2. Các nguyên nhân gây đau đầu sau gáy

Đau đầu sau gáy có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm các yếu tố cơ học, bệnh lý hoặc thói quen sinh hoạt không lành mạnh. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:

2.1 Nguyên nhân cơ học

• Ngồi sai tư thế: Việc ngồi làm việc lâu trong một tư thế không đúng cách hoặc cúi gập cổ thường xuyên gây căng cứng các cơ vùng cổ và vai gáy. Điều này tạo áp lực lớn lên vùng gáy, dẫn đến những cơn đau âm ỉ hoặc nhói tại đáy sọ, đặc biệt rõ hơn vào cuối ngày.
• Thoát vị đĩa đệm cổ: Đĩa đệm thoái hóa hoặc lệch vị trí có thể chèn ép dây thần kinh, gây đau lan từ vùng gáy đến thái dương hoặc sau hốc mắt. Cơn đau thường tăng lên khi nằm hoặc cử động cổ và kèm theo tê bì vai, cánh tay.

2.2 Nguyên nhân bệnh lý

• Viêm khớp vùng cổ: Các bệnh lý như viêm khớp dạng thấp hoặc viêm xương khớp ở khu vực đốt sống cổ gây đau nhức và sưng viêm ở vùng gáy, đặc biệt khi xoay cổ hoặc nghiêng đầu.
• Đau dây thần kinh chẩm: Tổn thương dây thần kinh nối từ tủy sống đến da đầu gây cơn đau nhói dữ dội từ gáy lên đỉnh đầu. Cơn đau có thể tăng lên khi chuyển động cổ và đi kèm cảm giác căng tức da đầu hoặc đau phía sau mắt.
• Viêm động mạch thái dương: Đây là một tình trạng viêm mạch máu nghiêm trọng, thường gặp ở người lớn tuổi. Viêm động mạch thái dương có thể gây đau đầu vùng sau gáy, kèm triệu chứng như đau cơ hàm, mờ mắt hoặc sưng đỏ vùng thái dương.

2.3 Yếu tố tâm lý và lối sống

• Căng thẳng kéo dài: Stress là nguyên nhân phổ biến gây đau đầu sau gáy, do căng thẳng làm các cơ vùng cổ và vai co cứng. Cơn đau thường xuất hiện âm ỉ, kéo dài và kèm theo cảm giác bị siết chặt quanh đầu.
• Thói quen sinh hoạt không lành mạnh: Lạm dụng rượu bia, thuốc lá hoặc caffeine, cùng chế độ ăn uống thiếu cân đối, có thể làm tăng nguy cơ đau đầu. Những thói quen này còn khiến cơn đau trở nên dai dẳng và khó kiểm soát hơn.

2.4 Đau đầu sau gáy khi nằm

Trong một số trường hợp, đau đầu sau gáy trở nên rõ rệt hơn khi người bệnh nằm, thường do đau đầu từng cụm hoặc tình trạng thoát vị đĩa đệm nặng. Các cơn đau thường dữ dội hoặc âm ỉ kéo dài, gây khó ngủ và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.

3. Những triệu chứng cảnh báo đau đầu sau gáy nguy hiểm

Tình trạng đau đầu sau gáy có thể là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh lý nghiêm trọng. Do đó, người bệnh cần chú ý quan sát để kịp thời nhận biết những triệu chứng nguy hiểm như:

• Cảm giác nặng nề, nhức nhối, đau buốt kèm theo tình trạng căng cứng vùng cổ sau gáy.
• Đau đầu ở mức độ và tần suất từ vừa đến nặng, cơn đau dữ dội không hề thuyên giảm dù đã sử dụng thuốc giảm đau.
• Một triệu chứng đặc trưng của đau đầu sau gáy là cơn đau có thể xuất hiện hoặc gia tăng sau khi ngủ dậy. Nguyên nhân có thể do tư thế ngủ không đúng như: ngủ nghiêng về một bên hoặc dùng gối không phù hợp, làm căng cơ vùng cổ và gáy.
• Đau đầu kèm theo sốt cao, co giật, cảm giác tê yếu liệt chân tay tạm thời, nói ngọng…
• Chóng mặt và giảm khả năng giữ thăng bằng. Điều này có thể do sự chèn ép dây thần kinh hoặc mạch máu ở vùng cổ, làm ảnh hưởng đến lưu thông máu lên não.
• Nhạy cảm với ánh sáng và tiếng động mạnh, buồn nôn, nôn mửa.
• Thường gặp phải các dấu hiệu thần kinh khu trú: khó khăn khi nói, vận động…
• Rối loạn thị giác, giảm tạm thời khả năng nhìn rõ hoặc gây mờ mắt. Điều này có thể do sự co thắt của cơ vùng cổ làm giảm lưu lượng máu lên não và ảnh hưởng đến thần kinh thị giác.

Thông thường, tình trạng đau đầu vùng sau gáy xảy ra với tần suất liên tục, cường độ càng mạnh thì nguy cơ hình thành bệnh lý mãn tính càng cao, thậm chí là mắc bệnh lý ác tính nguy hiểm. Do đó, người bệnh không nên chủ quan nếu thường xuyên xảy ra các triệu chứng đau đầu sau gáy.

4. Ai có nguy cơ cao mắc đau đầu sau gáy?

Chứng đau đầu sau gáy có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, nhưng một số nhóm người có nguy cơ cao hơn do đặc điểm sinh lý và lối sống. Dưới đây là những đối tượng thường dễ bị mắc chứng này:

• Người có bệnh lý liên quan đến cột sống cổ như: Thoái hóa đốt sống cổ, thoát vị đĩa đệm hoặc viêm khớp vùng cổ có thể làm tăng nguy cơ đau đầu sau gáy, gây chèn ép hoặc kích thích các dây thần kinh ở vùng cổ, gây đau và tê vùng gáy, đồng thời có thể lan lên đầu.
• Người bị rối loạn khớp thái dương hàm (TMJ): Tình trạng này xuất hiện do sự căng thẳng và co thắt của cơ quanh vùng hàm và cổ, tác động trực tiếp đến khu vực sau gáy.
• Phụ nữ trong giai đoạn thay đổi hormone (trong kỳ kinh nguyệt, giai đoạn thai kỳ, tiền mãn kinh, mãn kinh).
• Người thường xuyên lao động nặng, phải hoạt động vùng cổ vai gáy liên tục.
• Người làm các công việc phải ngồi nhiều, ít vận động như nhân viên văn phòng, công nhân may mặc, tài xế lái xe…với tính chất công việc ngồi lâu tại một vị trí sẽ rất dễ bị cứng cơ và giảm lưu thông máu. Khi cơ vùng cổ và vai ít được vận động sẽ dẫn đến đau đầu sau gáy.
• Người cao tuổi dễ mất ngủ, thiếu ngủ, ngủ không ngon giấc.

5. Khi nào cần gặp bác sĩ vì đau đầu sau gáy?

Đau đầu sau gáy có thể được điều trị tại nhà nếu triệu chứng nhẹ và không thường xuyên, nhưng có những dấu hiệu cho thấy cần gặp bác sĩ để được thăm khám và chẩn đoán kịp thời. Dưới đây là các tình huống khi đau đầu sau gáy trở nên nghiêm trọng và cần đến sự can thiệp y tế:

• Cơn đau đầu tăng dần về tần suất và cường độ bởi đây có thể là dấu hiệu của một vấn đề tiềm ẩn ở cột sống cổ hoặc hệ thần kinh.
• Nếu xuất hiện cơn đau đầu sau gáy dữ dội, xuất hiện đột ngột, nhất là khi có cảm giác “như bị đánh vào đầu” hoặc đau đến mức không thể chịu được, đây có thể là dấu hiệu của các tình trạng nguy hiểm như xuất huyết nội sọ, phình động mạch, hoặc đột quỵ. Cần đến phòng cấp cứu ngay lập tức nếu gặp triệu chứng này.
• Đau đầu kèm theo các triệu chứng như buồn nôn, cứng vai cổ gáy, chóng mặt, sốt, uể oải mệt mỏi…
• Suy giảm nghiêm trọng về chức năng vận động và chất lượng cuộc sống.

6. Cách điều trị đau đầu sau gáy hiệu quả và an toàn

6.1 Dùng thuốc giảm đau

Một số loại thuốc giảm đau như ibuprofen, paracetamol, aspirin… có thể giúp giảm nhanh cảm giác đau nhói, khó chịu do đau đầu sau gáy ở mức độ từ nhẹ đến vừa. Tuy nhiên, việc sử dụng các loại thuốc này cần được thực hiện theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo an toàn và tránh tác dụng phụ không mong muốn, đặc biệt khi sử dụng lâu dài. Đây chỉ là giải pháp tạm thời, không điều trị tận gốc nguyên nhân. Vì vậy, người bệnh nên thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và xây dựng phác đồ điều trị hiệu quả, bền vững.

6.2 Nghỉ ngơi hợp lý

Khi bị đau đầu sau gáy, việc nghỉ ngơi và thư giãn đóng vai trò quan trọng trong quá trình giảm đau và phục hồi. Người bệnh nên tạm dừng công việc, tránh suy nghĩ căng thẳng và tạo môi trường yên tĩnh để thư giãn. Một giấc ngủ sâu có thể giúp giảm căng cơ, giảm áp lực lên hệ thần kinh và thúc đẩy cơ thể tự chữa lành hiệu quả hơn.

Để hỗ trợ quá trình này, hãy uống đủ nước và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh. Tuy nhiên nếu cơn đau đầu sau gáy kéo dài, không thuyên giảm mà tiến triển nặng hơn thì bệnh nhân nên cân nhắc phương pháp chữa trị khác.

6.3. Tập các bài giãn cơ nhẹ nhàng

Bạn có thể áp dụng các bài tập cổ như: Xoay cổ, nghiêng đầu, cúi gập cổ để giúp thư giãn cơ và giảm căng thẳng vùng cổ. Những động tác này giúp giãn các cơ ở cổ, làm giảm áp lực và tăng lưu thông máu, từ đó hỗ trợ giảm đau đầu sau gáy. Tuy nhiên, điều quan trọng là thực hiện các động tác này một cách chậm rãi, nhẹ nhàng và tránh kéo giãn quá mức và cần có sự hướng dẫn từ Chuyên gia để không gây căng cơ hoặc tổn thương dây chằng cổ.

6.4 Trị liệu thần kinh cột sống Chiropractic

Đau đầu sau gáy thường bắt nguồn từ sự sai lệch trong cấu trúc xương khớp đốt sống cổ, dẫn đến chèn ép dây thần kinh và gây ra cơn đau. Phương pháp Trị liệu thần kinh cột sống Chiropractic là giải pháp hiệu quả và an toàn, giúp điều trị tận gốc nguyên nhân mà không cần dùng thuốc, tiêm hay phẫu thuật.

Tại Optimal365 Chiropractic, đội ngũ bác sĩ chuyên gia đến từ Mỹ với hơn 20 năm kinh nghiệm sẽ đánh giá kỹ lưỡng tình trạng bệnh lý của từng bệnh nhân, từ đó xây dựng phác đồ điều trị cá nhân hóa. Phương pháp này tác động trực tiếp đến nguyên nhân gốc rễ, mang lại hiệu quả điều trị vượt trội và chấm dứt cơn đau sau gáy một cách nhanh chóng.

Đồng hành với đó, Optimal365 Chiropractic trang bị các thiết bị điều trị tiên tiến, tối ưu hóa quá trình trị liệu và duy trì kết quả lâu dài. Đội ngũ kỹ thuật viên chuyên nghiệp không chỉ hỗ trợ trong suốt quá trình điều trị mà còn tư vấn về chế độ ăn uống, lối sống lành mạnh và hướng dẫn các bài tập phục hồi chức năng, giúp bệnh nhân nhanh chóng trở lại sinh hoạt bình thường.

7. Phương pháp phòng tránh đau đầu sau gáy

Đau đầu vùng sau gáy có thể xảy ra với nhiều nhóm đối tượng ở mọi giới tính và độ tuổi, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Chính vì vậy, mỗi người cần có ý thức phòng tránh bệnh lý này bằng một số phương pháp sau:

• Xây dựng chế độ nghỉ ngơi, làm việc cân đối, thích hợp với tình trạng sức khỏe của bản thân.
• Thực hiện tập thể dục thể thao đều đặn hoặc các động tác yoga, thiền, bài tập giúp tăng cường sức khỏe cơ xương khớp vùng đốt sống cổ.
• Khám sức khỏe định kỳ 2 lần/năm để phát hiện sớm những dấu hiệu đau đầu sau gáy bất thường và chữa trị kịp thời.

Đau đầu sau gáy là triệu chứng thường gặp, phần lớn lành tính không ảnh hưởng đến tính mạng nhưng cũng có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nguy hiểm. Do đó, người bệnh cần theo dõi các triệu chứng bệnh và thực hiện thăm khám bác sĩ để xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh cũng như được tư vấn phương pháp chữa trị thích hợp.