Đau cổ chân khi chạy bộ: Dấu hiệu bệnh lý hay do sai kỹ thuật?

Bạn bị đau cổ chân khi chạy bộ và không biết nguyên nhân do đâu? Đây có thể là hệ quả của tư thế sai, kỹ thuật chưa đúng hoặc cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý tiềm ẩn liên quan đến khớp, dây chằng hoặc hệ thần kinh. Việc phân biệt đúng nguyên nhân là điều cần thiết để xử lý kịp thời và tránh chấn thương nghiêm trọng hơn.

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn:

• Hiểu rõ vì sao bị đau cổ chân khi chạy bộ
• Phân biệt đau cơ đơn thuần và chấn thương
• Biết cách xử lý đúng cách và phòng tránh tái phát
  

Đau cổ chân khi chạy bộ là gì?

Đau cổ chân khi chạy bộ là tình trạng tổn thương mô mềm hoặc cấu trúc xương quanh vùng khớp cổ chân, biểu hiện thông qua cảm giác đau âm ỉ, nhói buốt hoặc căng tức xuất hiện trong hoặc sau quá trình vận động. Cơn đau có thể mang tính cấp tính hoặc tiến triển thành mãn tính nếu không được chẩn đoán và can thiệp kịp thời. 

Tình trạng này thường liên quan đến rối loạn cơ học do sai lệch kỹ thuật chạy, quá tải vận động hoặc bệnh lý nền như viêm gân, viêm bao hoạt dịch, thoái hóa khớp hoặc hội chứng chèn ép thần kinh ngoại vi. Việc đánh giá chính xác nguyên nhân có ý nghĩa quan trọng trong lựa chọn phác đồ điều trị phù hợp và phòng ngừa tái phát lâu dài.

Nguyên nhân đau cổ chân khi chạy bộ phổ biến

1. Nguyên nhân do sai tư thế, giày dép hoặc môi trường chạy

• Khởi động không đầy đủ: Khi không khởi động kỹ trước khi chạy, hệ cơ – dây chằng quanh cổ chân chưa được làm nóng, làm giảm khả năng co giãn và thích nghi. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến bạn bị đau cổ chân khi chạy bộ, đặc biệt ở người mới tập hoặc chạy cường độ cao.
• Giày chạy không phù hợp: Sử dụng giày đã cũ, thiếu tính đàn hồi hoặc không vừa chân sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cơ chế tiếp đất. Lâu dần, điều này tạo áp lực không đều lên khớp cổ chân, dẫn đến tình trạng đau cổ chân khi chạy thường xuyên.
• Tư thế chạy sai: Các lỗi như tiếp đất bằng mũi chân quá nhiều, vặn chân khi chạy hoặc nghiêng người về một bên gây mất cân bằng. Đây là nguyên nhân khiến cơn đau cổ chân sau khi chạy bộ có thể xuất hiện ngay cả khi bạn không tăng khối lượng tập luyện.
• Bề mặt chạy không phù hợp: Việc luyện tập trên mặt sân quá cứng (như bê tông) hoặc không bằng phẳng dễ tạo ra các chấn thương vi mô ở cổ chân. Nếu duy trì trong thời gian dài, bạn có thể gặp phải triệu chứng đau cổ chân khi chạy bộ kéo dài, thậm chí gây viêm gân hoặc tổn thương sụn khớp.

Khi nhận thấy đau cổ chân khi chạy bộ, nhiều người thường bỏ qua và cho rằng chỉ là do mỏi cơ thông thường. Tuy nhiên, nếu không điều chỉnh kỹ thuật hoặc thay đổi môi trường tập luyện, những tổn thương cơ học ban đầu có thể tiến triển thành tổn thương khớp cổ chân nghiêm trọng, gây hạn chế vận động lâu dài.

2. Nguyên nhân do bệnh lý hoặc chấn thương tiềm ẩn

Một số trường hợp đau cổ chân là biểu hiện của các bệnh lý cơ xương khớp tiềm ẩn hoặc hậu quả của các chấn thương chưa hồi phục hoàn toàn. Cụ thể:

• Viêm gân Achilles: Tình trạng viêm hoặc thoái hóa gân gót chân do lặp lại lực kéo căng quá mức, đặc biệt thường gặp ở vận động viên hoặc người chạy bộ cường độ cao.
• Bong gân và giãn dây chằng: Xảy ra khi dây chằng quanh khớp cổ chân bị kéo giãn hoặc rách, thường sau những động tác lật cổ chân đột ngột hoặc bước hụt.
• Viêm khớp cổ chân: Có thể là viêm khớp dạng thấp hoặc thoái hóa khớp, biểu hiện bằng cơn đau kéo dài kèm sưng nề và hạn chế vận động.
• Hội chứng ống cổ chân (Tarsal Tunnel Syndrome): Là tình trạng chèn ép dây thần kinh chày sau khi đi qua ống cổ chân, gây đau nhức, tê hoặc nóng rát tại mặt trong cổ chân lan xuống lòng bàn chân.

Việc phân biệt rõ nguyên nhân cơ học và nguyên nhân bệnh lý đóng vai trò quan trọng trong việc lựa chọn hướng can thiệp phù hợp, từ điều chỉnh thói quen vận động, trang thiết bị cho đến điều trị y khoa chuyên sâu.

>> Có thể bạn quan tâm:

Bong gân: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Viêm gân: Hiểu đúng để phòng tránh và điều trị kịp thời

Cách nhận biết nguyên nhân đau cổ chân khi chạy bộ

Dưới đây là bảng phân biệt giúp người đọc so sánh triệu chứng giữa đau cơ bình thường và đau do chấn thương cổ chân – hai tình trạng thường gặp ở người chạy bộ:

Nếu người chạy xuất hiện các dấu hiệu như đau cổ chân bên trong, đau lan xuống lòng bàn chân, hoặc cảm giác châm chích, tê rần, rất có thể đây không còn là biểu hiện của đau cơ đơn thuần mà đã liên quan đến tổn thương mô mềm hoặc dây thần kinh. Trong những trường hợp này, việc tiếp tục chạy có thể khiến tình trạng nghiêm trọng hơn, dẫn đến viêm mạn tính hoặc mất ổn định cổ chân.

Cách xử lý khi bị đau cổ chân do chạy bộ

1. Tự xử lý đau cổ chân khi chạy bộ tại nhà

Trong giai đoạn đầu, khi các triệu chứng đau cổ chân khi chạy bộ còn nhẹ và chưa xuất hiện dấu hiệu sưng nề nghiêm trọng, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp can thiệp bảo tồn tại nhà nhằm hạn chế tiến triển viêm và hỗ trợ phục hồi chức năng cổ chân:

• Nghỉ ngơi và chườm lạnh: Ngưng chạy bộ và tránh các hoạt động gây áp lực lên cổ chân trong vòng 48 giờ đầu. Chườm lạnh bằng túi đá trong 15 – 20 phút mỗi lần, lặp lại 3 – 4 lần/ngày giúp giảm phản ứng viêm và cảm giác đau nhức.
• Kê cao chân khi nghỉ ngơi: Khi nằm, nên kê chân cao hơn tim nhằm hỗ trợ tuần hoàn máu trở về tim và làm giảm tình trạng phù nề ở vùng cổ chân.
• Lựa chọn giày phù hợp: Việc sử dụng giày chạy bộ có đệm lót êm, hỗ trợ tốt cho vòm bàn chân và cấu trúc cổ chân đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa và cải thiện tình trạng đau cổ chân khi chạy bộ do sai lệch lực tác động.
• Thực hiện các bài giãn cơ: Trước và sau khi chạy, nên thực hiện các động tác giãn cơ vùng cổ chân, bắp chân và gân Achilles để cải thiện độ linh hoạt của hệ thống gân cơ, giảm nguy cơ co cứng và tổn thương vi mô.

2. Can thiệp y khoa giúp cải thiện tình trạng đau cổ chân khi chạy bộ

Trong nhiều trường hợp, đau cổ chân khi chạy bộ không chỉ là dấu hiệu mỏi cơ đơn thuần mà có thể liên quan đến những tổn thương sâu bên trong hệ cơ xương khớp. Việc điều trị cần bắt đầu bằng quá trình thăm khám lâm sàng và cận lâm sàng để xác định chính xác nguyên nhân.

Tại các cơ sở chuyên khoa, người bệnh có thể được chỉ định áp dụng các phương pháp như trị liệu thần kinh cột sống (Chiropractic) nhằm nắn chỉnh sai lệch khớp cổ chân và giảm chèn ép thần kinh; vật lý trị liệu nhằm tăng tuần hoàn máu, giảm viêm và cải thiện chức năng vận động; và bài tập phục hồi chức năng được cá nhân hóa theo từng thể trạng, giúp tái tạo khả năng vận động ổn định.

Tại Optimal365 Chiropractic, các bác sĩ sẽ tiến hành đánh giá toàn diện nguyên nhân gây đau cổ chân khi chạy bộ, từ đó xây dựng liệu trình phục hồi không xâm lấn, đảm bảo tính an toàn và phù hợp với từng bệnh nhân.

Khi nào tình trạng đau cổ chân khi chạy bộ cần được thăm khám chuyên sâu?

1. Cơn đau kéo dài hơn 3 ngày mà không có dấu hiệu thuyên giảm
   Tình trạng đau cổ chân khi chạy bộ thường tự cải thiện trong vòng vài ngày nếu chỉ là tổn thương nhẹ. Tuy nhiên, nếu cơn đau vẫn tiếp diễn sau 72 giờ nghỉ ngơi và chăm sóc tại chỗ, người bệnh nên cân nhắc thăm khám để loại trừ các tổn thương mô mềm, gân hoặc dây chằng nghiêm trọng.
2. Cổ chân có biểu hiện sưng tấy, đỏ nóng hoặc nghi ngờ nhiễm trùng
   Các dấu hiệu viêm như sưng, đỏ, ấm nóng quanh cổ chân có thể cảnh báo phản ứng viêm nặng hoặc nhiễm trùng mô mềm. Đây là tình huống cần được đánh giá chuyên môn để có hướng điều trị kịp thời và tránh biến chứng.
3. Hạn chế vận động như khó gập duỗi cổ chân hoặc bước đi khập khiễng
   Khả năng vận động bị giới hạn là dấu hiệu cho thấy có thể đã xảy ra tổn thương ở cấu trúc khớp, sụn, gân hoặc dây chằng quanh cổ chân. Nếu bạn cảm thấy đau cổ chân khi chạy bộ kèm theo việc đi lại khó khăn, cần nhanh chóng kiểm tra chức năng khớp và mô mềm.
4. Có tiền sử chấn thương cổ chân trước đó
   Những người từng bị bong gân, rách dây chằng hoặc nứt xương cổ chân có nguy cơ cao bị tái phát hoặc tiến triển thành tổn thương mạn tính nếu không phục hồi đúng cách. Việc chạy bộ trên nền cổ chân từng bị tổn thương có thể làm trầm trọng thêm tình trạng đau cổ chân hiện tại.
5. Biến chứng tiềm ẩn nếu không điều trị đúng lúc
   Đau cổ chân khi chạy bộ kéo dài mà không được can thiệp kịp thời có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động lâu dài. Bệnh nhân có nguy cơ mất chức năng chạy bộ vĩnh viễn hoặc phát triển các rối loạn cơ xương khớp thứ phát do cơ chế bù trừ sai lệch.

Lời kết

Đau cổ chân khi chạy bộ là triệu chứng thường gặp nhưng không nên xem nhẹ. Việc phân biệt đúng nguyên nhân cơ học hay bệnh lý sẽ giúp bạn chọn được phương pháp xử lý phù hợp, tránh tái phát và rút ngắn thời gian hồi phục.

Nếu bạn đang bị đau cổ chân, đừng tự xử lý một cách chủ quan. Hãy để đội ngũ chuyên gia tại Optimal365 Chiropractic hỗ trợ kiểm tra và điều chỉnh kịp thời. Đặt lịch ngay hôm nay để được tư vấn miễn phí và kiểm tra tình trạng cổ chân một cách chính xác nhất.