Bệnh gout không chỉ gây đau nhức mà còn dễ tái phát nếu ăn uống sai cách. Việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc kiểm soát bệnh và nâng cao chất lượng sống. Vậy người bị bệnh gout nên ăn gì để vừa giảm đau, vừa phòng ngừa cơn gout quay trở lại? Cùng Optimal365 Chiropractic tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Bệnh gout nên ăn gì và vì sao chế độ ăn quan trọng?
Chế độ ăn uống đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát bệnh gout, bởi đây là bệnh lý chuyển hóa liên quan trực tiếp đến nồng độ acid uric trong máu. Khi acid uric tích tụ vượt quá ngưỡng bão hòa, chúng sẽ kết tinh thành các tinh thể monosodium urat, lắng đọng tại khớp và các mô mềm xung quanh, từ đó kích hoạt phản ứng viêm cấp. Biểu hiện thường gặp bao gồm sưng, nóng, đỏ, đau dữ dội, đặc biệt ở các khớp như ngón chân cái, cổ chân và đầu gối.
Một trong những nguyên nhân chính làm tăng acid uric là việc tiêu thụ quá mức các thực phẩm giàu purin, điển hình như thịt đỏ, hải sản, nội tạng động vật, nước hầm xương đậm đặc. Trong quá trình chuyển hóa, purin tạo ra acid uric, nếu cơ thể không đào thải kịp qua thận, nguy cơ khởi phát hoặc tái phát cơn gout cấp là rất cao.
Do đó, bệnh gout nên ăn gì không phải chỉ là câu hỏi phổ biến mà còn là yếu tố quyết định trong quá trình điều trị lâu dài. Các chuyên gia khuyến nghị người bệnh nên xây dựng chế độ ăn cho người bị gout theo hướng: ít purin, giàu chất xơ, tăng cường rau xanh, trái cây và sử dụng nguồn đạm thực vật lành mạnh.
Nhiều nghiên cứu y học lâm sàng cũng nhấn mạnh rằng thay đổi thói quen ăn uống đúng cách có thể làm giảm tần suất cơn gout cấp, hỗ trợ kiểm soát acid uric máu mà không cần phụ thuộc hoàn toàn vào thuốc.
Người bệnh gout nên ăn gì để giảm đau và phòng ngừa tái phát?
Lựa chọn thực phẩm phù hợp cho người bị gout không chỉ hỗ trợ cải thiện triệu chứng viêm khớp mà còn giúp giảm nồng độ acid uric là yếu tố then chốt trong cơ chế bệnh sinh. Trong điều trị và dự phòng tái phát, hiểu đúng và áp dụng đúng chế độ ăn uống khoa học cho người bị gout là phương pháp can thiệp không dùng thuốc mang lại hiệu quả bền vững. Dưới đây là nhóm thực phẩm tốt cho người bị gout được khuyến nghị bởi chuyên gia dinh dưỡng và y học lâm sàng.
1. Rau củ và trái cây giàu chất xơ, ít purin
Một trong những lời khuyên đầu tiên khi đề cập đến bệnh gout nên ăn gì là tăng cường tiêu thụ rau xanh và trái cây tươi. Các loại rau như bí đỏ, cải bó xôi, súp lơ xanh, củ cải trắng có hàm lượng purin thấp, đồng thời cung cấp chất xơ giúp cải thiện quá trình tiêu hóa và tăng khả năng đào thải acid uric qua đường ruột.
Trái cây như táo, dứa, kiwi và đặc biệt là cherry được chứng minh có tác dụng chống viêm khớp, nhờ chứa flavonoid và vitamin C (những hoạt chất có khả năng ức chế sự tích tụ tinh thể urat tại khớp). Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng người bị gout ăn cherry đều đặn có nguy cơ tái phát cơn gout cấp thấp hơn đến 35%.
2. Ngũ cốc nguyên hạt và tinh bột phức
Gạo lứt, khoai lang, yến mạch, hạt diêm mạch (quinoa) là lựa chọn thay thế lý tưởng cho tinh bột tinh chế như cơm trắng. Những thực phẩm này có chỉ số đường huyết thấp, giàu chất xơ và vi khoáng, giúp ổn định đường huyết và hỗ trợ kiểm soát cân nặng, đây là yếu tố có mối liên quan mật thiết đến mức acid uric máu.
Ngoài ra, chế độ ăn giàu ngũ cốc nguyên hạt còn giúp ngăn ngừa tích tụ mỡ nội tạng, một yếu tố thúc đẩy viêm hệ thống và làm trầm trọng thêm bệnh gout.
3. Nguồn đạm lành mạnh, ít purin
Khi xây dựng thực đơn cho người bị gout, việc lựa chọn nguồn protein an toàn là rất quan trọng. Trứng, đậu phụ và sữa ít béo là những thực phẩm giàu protein nhưng không làm tăng acid uric. Chúng đồng thời cung cấp canxi, vitamin D và các axit amin thiết yếu giúp bảo vệ hệ xương khớp.
Một số loại cá biển sâu như cá hồi, cá thu có thể được sử dụng với tần suất 2–3 bữa/tuần. Đây là nguồn cung cấp omega-3, đã được chứng minh có tác dụng chống viêm tự nhiên và cải thiện triệu chứng đau khớp. Tuy nhiên, nên hạn chế lượng ăn và tuyệt đối tránh thịt đỏ, nội tạng, cá khô vốn chứa hàm lượng purin rất cao.
4. Nước và thức uống hỗ trợ đào thải acid uric
Uống đủ nước (tối thiểu 2–3 lít mỗi ngày) giúp tăng thể tích nước tiểu, hỗ trợ quá trình đào thải acid uric ra khỏi cơ thể. Các loại nước có lợi bao gồm:
- Nước chanh: Giàu vitamin C, có khả năng tăng đào thải acid uric và hỗ trợ kiềm hóa nước tiểu, giúp ngăn kết tinh urat.
- Trà gừng: Có chứa gingerol là hoạt chất có đặc tính kháng viêm tự nhiên, hỗ trợ giảm đau tại các khớp.
- Trà atiso: Giúp lợi tiểu nhẹ và hỗ trợ chức năng gan, từ đó gián tiếp giúp giảm gánh nặng thải độc qua thận.
Các loại thức uống này nên được ưu tiên trong chế độ ăn uống cho người bị bệnh gout, đồng thời hạn chế hoặc loại bỏ hoàn toàn rượu, bia, nước ngọt có gas.
Người bị bệnh gout không nên ăn gì?
Bên cạnh việc tìm hiểu bệnh gout nên ăn gì, người bệnh cần đặc biệt lưu ý những thực phẩm nên tránh để kiểm soát nồng độ acid uric trong máu, hạn chế tình trạng viêm khớp và phòng ngừa tái phát gout.
1. Nội tạng và hải sản
Nội tạng động vật như gan, thận, tim và hải sản có vỏ như tôm, cua, sò là nhóm thực phẩm chứa hàm lượng purin rất cao. Khi vào cơ thể, purin sẽ chuyển hóa thành acid uric, làm gia tăng nguy cơ lắng đọng tinh thể urat tại các khớp, từ đó kích hoạt các cơn gout cấp.
Theo nhiều nghiên cứu lâm sàng, tiêu thụ nội tạng và hải sản thường xuyên làm tăng nguy cơ tái phát bệnh gout lên đến 70%. Vì vậy, người bệnh nên loại bỏ hoàn toàn nhóm thực phẩm này khỏi chế độ ăn hàng ngày.
2. Thịt đỏ và nước hầm
Các loại thịt đỏ như thịt bò, dê và nước hầm từ xương, tủy cũng chứa lượng purin đáng kể, nhất là trong các món được nấu đậm đặc, hầm lâu. Purin tự do trong nước hầm dễ dàng làm tăng nhanh nồng độ acid uric máu, khiến các triệu chứng viêm khớp trầm trọng hơn.
Để đảm bảo chế độ ăn uống khoa học, thay vì thịt đỏ và nước hầm, người bị gout nên ưu tiên các nguồn đạm thực vật và món canh rau củ nhẹ nhàng hơn, đúng định hướng của câu hỏi phổ biến: bệnh gout nên ăn gì để phòng ngừa tái phát.
3. Đồ chiên rán nhiều dầu mỡ
Thức ăn chiên xào, thực phẩm chế biến sẵn không chỉ cung cấp lượng chất béo bão hòa lớn mà còn gây rối loạn chuyển hóa lipid, làm suy giảm chức năng thận – cơ quan chịu trách nhiệm chính trong việc đào thải acid uric.
Việc tiêu thụ thường xuyên nhóm thực phẩm này góp phần thúc đẩy phản ứng viêm toàn thân, gây khó khăn trong kiểm soát cơn đau gout. Để bảo vệ sức khỏe lâu dài, bệnh nhân cần thay đổi thói quen ăn uống theo hướng hấp, luộc, nướng không dầu.
4. Rượu bia và nước ngọt có gas
Rượu bia và nước ngọt có gas là hai yếu tố nguy hiểm cần tránh trong chế độ ăn cho người bị gout. Rượu làm tăng sản xuất acid lactic, cạnh tranh với acid uric trong quá trình bài tiết, dẫn đến tích tụ acid uric trong máu. Trong khi đó, đường fructose trong nước ngọt kích thích sản xuất purin nội sinh.
Các bằng chứng cho thấy, việc tiêu thụ rượu bia thường xuyên làm tăng gấp đôi nguy cơ tái phát gout, đồng thời làm giảm hiệu quả điều trị. Vì vậy, khi xác định bệnh gout nên ăn gì và kiêng gì, tuyệt đối cần ưu tiên loại bỏ rượu bia và nước ngọt.
5. Muối, đường và gia vị cay
Muối, đường tinh luyện và gia vị cay nóng mặc dù không trực tiếp làm tăng acid uric, nhưng lại kích thích phản ứng viêm nội mô, làm tăng giữ nước, tăng huyết áp và ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng thận.
Việc giảm lượng muối và đường, duy trì vị thanh nhẹ trong khẩu phần ăn sẽ góp phần hạn chế tình trạng viêm khớp và hỗ trợ kiểm soát bệnh gout hiệu quả hơn, đúng với nguyên tắc dinh dưỡng dành cho người bệnh đang tìm hiểu bệnh gout nên ăn gì để giảm đau và phòng ngừa biến chứng.
Lời kết
Hiểu rõ bệnh gout nên ăn gì và nên kiêng gì đóng vai trò quan trọng trong quá trình tự quản lý và phòng ngừa tái phát bệnh. Một chế độ ăn uống khoa học, kết hợp với lối sống lành mạnh, có thể giúp giảm tải gánh nặng acid uric trong cơ thể, hạn chế tình trạng viêm khớp và hỗ trợ kiểm soát bệnh gout hiệu quả hơn.
Bên cạnh dinh dưỡng, vật lý trị liệu chuyên sâu cũng là một phương pháp thiết yếu giúp cải thiện khả năng vận động, giảm đau khớp và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh gout.
Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp hỗ trợ điều trị gout một cách tự nhiên, hãy đến Optimal365 Chiropractic – nơi cung cấp các phác đồ vật lý trị liệu chuyên sâu dành riêng cho người mắc các bệnh lý về cơ xương khớp, bao gồm cả bệnh gout.
