Bạn đang tìm kiếm một giải pháp để giảm đau lưng và cải thiện tình trạng thoái hóa cột sống? Việc điều trị thoái hóa cột sống không chỉ dựa vào các biện pháp y học mà còn phải kết hợp với chế độ dinh dưỡng hợp lý. Chế độ ăn uống có thể giúp cải thiện triệu chứng, làm chậm quá trình thoái hóa và tăng cường sức khỏe tổng thể của cột sống. Vậy người bị thoái hóa cột sống nên ăn gì để giảm đau và ngăn ngừa biến chứng? Cùng Optimal365 Chiropractic tìm câu trả lời qua bài viết này.
Tầm quan trọng của dinh dưỡng đối với quá trình hồi phục thoái hóa cột sống
Thoái hóa cột sống thường gặp ở người cao tuổi gây ra các triệu chứng như đau nhức, tê mỏi và hạn chế khả năng vận động. Để giảm đau, kháng viêm và hỗ trợ quá trình phục hồi sụn khớp, một chế độ ăn uống cân bằng và giàu chất dinh dưỡng là rất quan trọng. Bổ sung đầy đủ canxi, vitamin D, omega-3 và các chất chống oxy hóa giúp xương khớp chắc khỏe, giảm viêm và bảo vệ tế bào khỏi tổn thương.Vì vậy, ngoài việc điều trị bằng thuốc và vật lý trị liệu người bệnh nên chú trọng đến việc xây dựng chế độ ăn uống khoa học để tối ưu hóa hiệu quả điều trị và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Thoái hóa cột sống nên ăn gì?
Thiếu hụt dinh dưỡng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng thoái hóa cột sống nhanh chóng. Để duy trì xương khớp khỏe mạnh và ngăn ngừa thoái hóa cột sống bạn nên chú trọng bổ sung các dưỡng chất cần thiết vào bữa ăn hàng ngày của mình như:
Thực phẩm giàu Vitamin A
Thực phẩm chứa vitamin A giúp tăng cường hệ miễn dịch, phòng chống bệnh tật và hỗ trợ xương chắc khỏe. Bạn có thể tìm thấy Vitamin A trong các loại thực phẩm hàng ngày như gan bò, bê, gà, sữa, bơ, phô mai, trứng, trái cây và rau xanh.
Thực phẩm giàu Vitamin B12
Vitamin B12 tham gia vào quá trình tạo máu, giúp cơ thể sản sinh hồng cầu khỏe mạnh. Hồng cầu mang oxy đi nuôi dưỡng các tế bào đặc biệt là các tế bào ở vùng bị tổn thương do thoái hóa cột sống. Những thực phẩm giàu vitamin B12 bạn nên bổ sung bao gồm gan, thịt đỏ, cá, gia cầm, trứng, sữa tươi, sữa chua, phô mai và các sản phẩm từ sữa.
Thực phẩm giàu Vitamin C
Vitamin C giúp hình thành collagen – một loại protein cấu trúc chính của da, gân, dây chằng và xương. Collagen hoạt động như một chất kết dính, giúp các mô liên kết với nhau và tạo thành một cấu trúc vững chắc. Khi cơ thể bị thương, vitamin C sẽ thúc đẩy quá trình sản sinh collagen, giúp vết thương mau lành và giảm thiểu sẹo. Ngoài ra, vitamin C còn tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây hại và hỗ trợ quá trình phục hồi các mô bị tổn thương. Để bổ sung đủ vitamin C, bạn nên thường xuyên ăn các loại trái cây họ cam quýt như cam, bưởi, quýt, các loại quả mọng như dâu tây, việt quất, hay các loại rau xanh đậm như cải xoăn, bông cải xanh. Ngoài ra, cà chua, ớt chuông, khoai tây cũng là những nguồn cung cấp vitamin C dồi dào.
Thực phẩm giàu Vitamin D
Vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi, tăng cường sự phát triển của xương, giảm nguy cơ loãng xương, gãy xương và các bệnh lý về cột sống. Thiếu vitamin D có thể dẫn đến suy yếu xương, làm tăng nguy cơ thoái hóa cột sống. Bạn có thể lựa chọn các thực phẩm giàu vitamin D như dầu cá, lòng đỏ trứng và một số loại cá béo.
Thực phẩm chứa nhiều Magie
Thực phẩm giàu Magie có tác dụng chống viêm, giảm sưng tấy ở các khớp đặc biệt hữu ích cho những người bị viêm khớp và thoái hóa cột sống. Bạn nên bổ sung các thực phẩm chứa nhiều magie sau vào chế độ ăn uống như gạo, ngũ cốc, đậu, hạt, chuối, tôm hùm và rau xanh.
Thực phẩm giàu Canxi
Canxi là khoáng chất thiết yếu giúp duy trì sự chắc khỏe của xương và phòng ngừa các vấn đề liên quan đến xương. Để cung cấp đủ lượng canxi cần thiết cho cơ thể, bạn nên bổ sung các thực phẩm giàu canxi vào chế độ ăn hàng ngày như sữa chua, phô mai. Ngoài ra, các loại đậu, hạt, rau lá xanh đậm như cải xoăn, rau bina cũng chứa lượng canxi đáng kể.
Thực phẩm giàu sắt
Đối với những người bị thoái hoá cột sống không nên bỏ qua thực phẩm chứa nhiều sắt. Sắt là một chất dinh dưỡng cần thiết cho tế bào giúp duy trì sức khỏe mạnh bằng cách nhận và loại bỏ carbon. Ngoài ra, sắt hỗ trợ sản xuất myoglobin một thành phần quan trọng trong việc duy trì sức khỏe cơ thể và hỗ trợ cột sống. Các loại thực phẩm chứa nhiều sắt bao gồm cua, sò, thịt đỏ, đậu nành, trứng gà và đậu nành.
Các loại cá chứa Omega 3
Các loại cá chứa omega 3 có khả năng chống viêm, vì vậy chúng rất hữu ích cho những người bị thoái hoá đốt sống. Hợp chất này cũng có thể giúp ngăn chặn phản ứng viêm tại phần mềm xung quanh và đốt sống bị tổn thương. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, bổ sung Omega-3 hàng ngày có thể giúp giảm đáng kể tình trạng đau lưng và cứng khớp. Người bệnh có thể sử dụng cá béo hai lần mỗi tuần để cung cấp cho cơ thể chất này. Cá cơm, cá hồi, cá thu, cá mòi, cá trích, cá bơn và nhiều loại cá khác.
Ngoài ra, một số loại hải sản chứa nhiều omega 3, chẳng hạn như hàu, trứng cá muối,… Để làm cho bữa ăn của mình trở nên phong phú hơn, người bệnh có thể sử dụng sự thay đổi giữa các loại thực phẩm này.
Trà xanh
Chất polyphenol trong trà xanh giúp giảm viêm, làm chậm quá trình thoái hóa sụn khớp và cải thiện các triệu chứng của thoái hoá cột sống. Ngoài dưới dạng lá trà, bột trà xanh còn được sử dụng rộng rãi trong các loại bánh kẹo, thức uống, mang đến cho bạn nhiều lựa chọn để bổ sung chất chống oxy này vào chế độ ăn uống hàng ngày.
Các loại hạt
Hạt chia, hạt óc chó và hạt lanh chứa hàm lượng omega-3, đạm, canxi, magie, một số vitamin thiết yếu khác giúp giảm viêm và tăng cường độ chắc khỏe cho xương. Đặc biệt, đối với những người mắc bệnh thoái hóa cột sống các loại hạt này giúp bảo vệ sụn khớp và cải thiện các triệu chứng đau nhức.
Glucosamin
Glucosamine thành phần tự nhiên có trong cơ thể. Chất này giúp tổng glycosaminoglycan cấu tạo nên các mô sụn, gân và dây chằng từ đó bảo vệ các khớp khỏi tổn thương. Khi tuổi cao khả năng sản xuất glucosamine tự nhiên giảm dần, dẫn đến tình trạng thoái hóa sụn khớp. Bổ sung glucosamine có thể giúp giảm đau, cải thiện vận động và làm chậm quá trình thoái hóa khớp. Tuy nhiên, trước khi quyết định sử dụng bất kỳ sản phẩm nào, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phù hợp và đảm bảo an toàn.
Vitamin K2
Vitamin K2 được cơ thể sản sinh từ hệ vi khuẩn đường ruột và có nhiều trong các thực phẩm lên men như phô mai, sữa chua, đậu nành. Khác với vitamin K1, vitamin K2 có vai trò kích hoạt các protein giúp gắn canxi vào xương, từ đó tăng cường mật độ khoáng xương và ngăn ngừa loãng xương.
Collagen
Để duy trì lượng collagen cần thiết cho cơ thể, chúng ta nên bổ sung các loại thực phẩm giàu protein như thịt gà, trứng gà, cá hồi và các loại rau xanh đậm. Các loại trái cây họ cam quýt như cam, chanh, bưởi cũng rất giàu vitamin C – một chất cần thiết để tổng hợp collagen. Ngoài ra, một số loại thực phẩm khác như thịt đỏ, cá biển sâu, đậu nành cũng chứa các axit amin cần thiết để sản xuất collagen.
Quả bơ
Quả bơ là một thực phẩm giàu dinh dưỡng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe đặc biệt là những người mắc các bệnh về cột sống. Vì trong bơ chứa hàm lượng chất béo không bão hòa đơn, kali và chất xơ dồi dào giúp giảm viêm, bôi trơn các khớp, điều hòa huyết áp từ đó giảm áp lực lên cột sống. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa giá trị dinh dưỡng của bơ, bạn nên sử dụng chúng một cách khoa học. Hãy kết hợp bơ vào chế độ ăn uống hàng ngày bằng cách làm sinh tố bơ, salad trái cây, bánh mì bơ… Nhưng nhớ rằng, dù tốt đến đâu bạn cũng không nên lạm dụng vì bơ vẫn là một loại thực phẩm giàu calo.
Protein động vật
Không phải tất cả các loại protein động vật đều không phù hợp với người bị thoái hóa cột sống. Thực tế, việc bổ sung protein động vật từ những nguồn thịt nạc, ít mỡ để cung cấp dinh dưỡng và tránh tình trạng thiếu hụt protein. Để hỗ trợ sức khỏe cột sống, bạn nên lựa chọn các loại thịt có hàm lượng mỡ thấp như: thịt ức gà, thịt nạc heo, thịt vịt và thịt cừu
Protein thực vật
Để giảm thiểu các triệu chứng của bệnh thoái hóa cột sống và ngăn ngừa bệnh tiến triển, việc điều chỉnh chế độ ăn uống là vô cùng quan trọng. Thay vì chỉ tập trung vào protein động vật người bệnh nên tăng cường bổ sung protein từ thực vật như đậu, hạt. Protein thực vật giúp cung cấp đầy đủ dưỡng chất và có tác dụng chống viêm hiệu quả, giúp giảm đau nhức và bảo vệ khớp.
Rau xanh
Rau xanh là nguồn cung cấp vitamin K dồi dào giúp bảo vệ sức khỏe xương, ngăn ngừa loãng xương, chống viêm và giảm thiểu tổn thương khớp. Một số loại rau cần có trong bữa ăn hàng ngày như rau bina, cải xoăn và bắp cải.
Các loại ngũ cốc
Các loại ngũ cốc như yến mạch, bánh mì ngũ cốc nguyên hạt, hạt diêm mạch là nguồn cung cấp dồi dào chất xơ, vitamin và khoáng chất. Chất xơ trong ngũ cốc giúp cải thiện hệ tiêu hóa, điều hòa đường huyết, giảm cholesterol và giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như tim mạch, tiểu đường và một số loại ung thư. Ngoài ra, ngũ cốc còn chứa nhiều hợp chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương.
Thoái hóa cột sống nên kiêng ăn gì?
Thực phẩm nhiều dầu mỡ
Thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ có thể làm tăng viêm và thoái hoá, đặc biệt ở vùng đốt sống cổ. Do đó, người bệnh thoái hoá đốt sống cổ cần hạn chế sử dụng thực phẩm này mỗi ngày.
Thức ăn cay nóng
Thức ăn cay nóng như ớt, hạt tiêu, gừng gây ra nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe đặc biệt là đối với những người mắc bệnh thoái hóa cột sống. Các chất cay trong thực phẩm này có thể làm tăng tình trạng viêm, gây kích ứng các dây thần kinh và làm trầm trọng thêm các cơn đau nhức ở cột sống. Do đó, người bệnh nên hạn chế tối đa việc tiêu thụ các loại thực phẩm này.
Thức ăn có nhiều muối và đường
Các thực phẩm chứa nhiều muối và đường như thịt xông khói, thực phẩm chế biến sẵn và đồ uống có ga thường có hàm lượng đường fructose cao có thể gây viêm nhiễm, làm tăng áp lực lên các khớp và gây tổn thương mô sụn. Đặc biệt, đường purin có trong thịt đỏ và hải sản làm tăng mức axit uric trong máu, dẫn đến bệnh gout và làm trầm trọng thêm tình trạng viêm khớp. Vì vậy, để bảo vệ sức khỏe cột sống người bệnh hạn chế tối đa việc sử dụng các loại thực phẩm giàu muối và đường, thay vào đó nên ưu tiên các loại rau xanh, trái cây tươi và các loại hạt.
Các loại chất kích thích
Các chất kích thích khi đi vào cơ thể sẽ làm tăng huyết áp, tăng nhịp tim, gây co thắt mạch máu giảm lượng máu cung cấp đến các khớp. gây đau nhức và viêm sưng. Vì vậy, người bệnh cần xây dựng lối sống lành mạnh, hạn chế tối đa việc sử dụng các chất kích thích.
Thực phẩm chứa nhiều Ages
Những thực phẩm chế biến sẵn, đồ nướng, chiên rán chứa nhiều AGEs – một loại chất có khả năng làm tổn thương sụn khớp. Khi vào cơ thể, AGEs sẽ bám vào sụn làm cho sụn trở nên cứng và dễ bị mài mòn gây đau nhức và làm hạn chế khả năng vận động của khớp. AGEs còn kích thích phản ứng viêm, khiến tình trạng thoái hóa cột sống trở nên nghiêm trọng hơn. Để bảo vệ sức khỏe khớp, bạn nên hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm này và thay vào đó hãy ưu tiên các loại thực phẩm tươi sống, chế biến bằng phương pháp luộc, hấp.
Thực phẩm giàu Omega 6
Người bệnh thoái hóa cột sống và viêm khớp nên đặc biệt chú ý đến lượng omega-6 nạp vào cơ thể. Việc tiêu thụ quá nhiều omega-6 có thể làm tăng tình trạng viêm, gây ra các triệu chứng như tê bì tay chân, sưng đau khớp và làm trầm trọng thêm bệnh tình. Do đó, nên hạn chế tối đa các loại dầu thực vật giàu omega-6 như dầu hướng dương, dầu đậu nành và thay thế bằng dầu oliu, một loại dầu giàu omega-3 có tác dụng chống viêm hiệu quả.
Thức ăn nhanh và chế biến sẵn
Thức ăn nhanh và chế biến sẵn chứa hàm lượng chất bảo quản, chất phụ gia và chất béo chuyển hóa cao thúc đẩy quá trình lão hóa nhanh. Các chất độc hại trong thực phẩm này tạo ra các gốc tự do, tấn công các tế bào và gây tổn thương DNA, protein và lipid. Điều này dẫn đến tình trạng viêm mãn tính, tăng nguy cơ mắc các bệnh như tim mạch, tiểu đường và ung thư đồng thời làm giảm collagen, tăng nếp nhăn và khiến da lão hóa nhanh chóng.
Thức ăn chứa thành phần gluten
Gluten, một loại protein có trong lúa mì, lúa mạch đen và đại mạch, có thể là một trong những yếu tố làm trầm trọng thêm tình trạng thoái hóa cột sống. Khi vào cơ thể, gluten kích thích phản ứng viêm có thể lan rộng và ảnh hưởng đến các khớp. Ngoài ra, gluten còn gây tổn thương niêm mạc ruột làm giảm khả năng hấp thụ canxi và vitamin D – hai dưỡng chất thiết yếu cho sức khỏe xương.
Những thói quen tốt cho người thoái hóa cột sống
Không ngồi quá lâu
Ngồi lâu một chỗ gây áp lực lên cột sống dẫn đến tình trạng đau lưng và các vấn đề về xương khớp khác. Để giảm thiểu tình trạng này, bạn nên thường xuyên thay đổi tư thế, đứng lên đi lại và có thể sử dụng gối tựa lưng để hỗ trợ cột sống. Ngoài ra, bạn nên tập luyện các bài tập nhẹ nhàng cho lưng cũng rất có lợi.
Làm việc và tập luyện vừa sức
Nâng vật nặng và tập luyện quá sức là một trong những nguyên nhân gây đau lưng và các vấn đề về cột sống. Để bảo vệ cột sống, chúng ta cần lựa chọn trọng lượng phù hợp và thực hiện các động tác một cách nhẹ nhàng. Nâng vật quá nặng sẽ gây áp lực lớn lên đĩa đệm cột sống dễ dẫn đến các chấn thương. Hãy luôn lắng nghe cơ thể và dừng lại khi cảm thấy đau nhức.
Tránh ngồi sai tư thế
Để có một cột sống khỏe mạnh, chúng ta cần chú ý đến tư thế trong sinh hoạt hàng ngày. Đứng lên ngồi xuống đột ngột, ngồi xổm, ngồi vắt chéo chân hoặc giữ một tư thế quá lâu đều gây hại cho cột sống. Những tư thế này làm tăng áp lực lên đĩa đệm, căng cơ và dây chằng dẫn đến đau lưng và các vấn đề về xương khớp khác. Hãy rèn luyện thói quen giữ tư thế đúng để bảo vệ cột sống của mình.
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe xương khớp, đặc biệt là đối với những người mắc bệnh thoái hóa cột sống. Hy vọng những thông tin Optimal365 chia sẻ đã giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh thoái hóa cột sống nên ăn gì và cần tránh để bảo vệ sức khỏe xương khớp. Hãy nhớ rằng, một chế độ ăn uống cân bằng và khoa học kết hợp kết hợp lối sống lành mạnh sẽ giúp bạn cải thiện đáng kể tình trạng bệnh.
